Het Nederlandse publiek mag een exoplaneet en de ster waar hij omheen draait van een officiële naam voorzien. Tot het eind van de maand kunt u stemmen op een van vijf opties.
De planeet en de ster kunnen de volgende namen krijgen:
- Brandaris – Vuurduin
- Cruquius – Leeghwater
- Exomna – Hurstrga
- Nachtwacht – Sterrennacht
- Nijntje – Moederpluis
Hoe giftig zijn PFAS – en hoe kun je ze vermijden?
PFAS zijn slecht voor de gezondheid. Wat doen ze in het lichaam? En is het mogelijk om ze te vermijden?
Een nationale jury van astronomen en andere experts heeft de top-5 geselecteerd uit 6100 inzendingen. Waarom deze top-5? De inzenders en de jury geven de volgende verklaringen:
Brandaris – Vuurduin
Brandaris is de oudste vuurtoren van Nederland; hij staat op het Waddeneiland Terschelling. Vuurduin is de vuurtoren van Vlieland. Vuurtorens zijn bakens voor zeelui, net zoals de sterren dat altijd zijn geweest. Brandaris en Vuurduin zijn twee van de tientallen vuurtorens die Nederland rijk is. Het Waddengebied is bovendien het donkerste gebied van Nederland, wat het populair maakt bij liefhebbers van het nachtelijke duister.
Cruquius – Leeghwater
Jan Adriaanszoon Leeghwater (1575-1650) en Nicolaus Samuelis Cruquius (1678 -1754) waren belangrijke pioniers in de strijd van Nederland tegen het water. De waterbouwkundigen waren de eersten die plannen maakten voor de droogmaking van de Haarlemmermeer. Cruquius was ook cartograaf en astronoom en wordt beschouwd als een van de grondleggers van de meteorologie. Leeghwater was ook molenmaker. Koning Willem I besloot in 1836 de Haarlemmermeer droog te leggen omdat Amsterdam en Leiden dreigden te overstromen.
Exomna – Hurstrga
Exomna en Hurstrga zijn twee inheemse (mogelijk Keltische of Germaanse) godinnen uit de tweede of derde eeuw, wier namen voorkomen op altaarstenen. Het altaar dat aan Hurstrga is gewijd, is in 1955 bij Kapel-Avezaath gevonden. De naam van de – waarschijnlijk Keltische – godin Exomna komt voor op een altaar dat in 1960 is opgetakeld uit de Maas bij Alem. Over de godinnen is weinig bekend. De altaarsteen van Exomna bevindt zich in het Rijksmuseum voor Oudheden in Leiden, die van Hurstrga in Museum Het Valkhof in Nijmegen. Het is een traditie om planeten te vernoemen naar goden.
Nachtwacht – Sterrennacht
De Nachtwacht en de Sterrennacht zijn wereldberoemde schilderijen van de Nederlandse grootmeesters Rembrandt en Van Gogh. De Nachtwacht is een schuttersstuk van Rembrandt van Rijn (1606-1669), dat in 1642 gereed kwam en behoort tot de collectie van het Rijksmuseum in Amsterdam. Vincent Willem van Gogh (1853-1890) schilderde de Sterrennacht in 1889 in Zuid-Frankrijk. Dit schilderij behoort tot de permanente collectie van het Museum of Modern Art in New York.
Nijntje – Moederpluis
Nijntje, ook wel Nijntje Pluis genoemd, is een iconisch figuurtje binnen de hedendaagse Nederlandse populaire cultuur. Moeder Pluis is de moeder van Nijntje. Het eerste boekje van Nijntjes geestelijk vader Dick Bruna verscheen in 1955. De ruim dertig deeltjes die zijn verschenen, werden wereldwijd een succes en zijn in meer dan vijftig talen vertaald. Omdat ‘Nijntje’ niet zo goed uit te spreken is in andere talen, gaat Nijntje in het buitenland door het leven als ‘Miffy’.
Eigenwijze ster
De winnende naam zal worden toegekend aan exoplaneet HAT-P-6 b en de ster waar hij omheen draait, HAT-P-6. De ster kun je, gewapend met een telescoop, vinden in het sterrenbeeld Andromeda. Het is een dwergster op ongeveer 650 lichtjaar afstand van de aarde.
De bijhorende planeet is een eigenwijs exemplaar: hij draait in een zogeheten retrograde baan om zijn moederster. Dat betekent dat hij in tegengestelde richting draait als de richting waarin de moederster om haar as tolt. Elke 3,8 dagen voltooit de planeet een baantje om de ster.
Honderd jaar Internationale Astronomische Unie
De naamgevingscampagne maakt deel uit van de viering van het honderdjarig bestaan van de Internationale Astronomische Unie (IAU). Ook andere landen mogen een kosmisch duo van een naam voorzien.
De resultaten van de wereldwijde verkiezingen worden medio december bekendgemaakt.