Microben zijn niet vies, betoogt microbioloog Remco Kort. ‘Bacteriën, schimmels en algen spelen een grote rol in ons dagelijks leven. Ze horen niet in het verdomhoekje.’
Remco Kort is hoogleraar microbiologie aan de Vrije Universiteit Amsterdam en ARTIS-Micropia, het enige microbenmuseum ter wereld, dat hij mede ontwikkelde. Al tijdens zijn eerste studiejaar werd hij gegrepen door de wereld van het kleinste leven – en die fascinatie is nooit meer weggegaan, vertelt hij in het vandaag verschenen juninummer van New Scientist.
‘Microben regeren onze planeet’, zegt Kort. ‘Ze waren de eerste bewoners op onze planeet. Al het andere leven, waaronder mensen, stamt van ze af. En ze zitten in alle denkbare uithoeken: in de diepzee, in de wolken en in onze navel. Samen zijn ze zwaarder dan alle planten, dieren en mensen bij elkaar. Ook zijn er meer microben op aarde dan sterren in het universum.’
‘Er komt een moment dat we een grieppandemie niet kunnen voorkomen’
Ron Fouchier staat aan de frontlinie in de strijd tegen de griep. Met nieuwe vaccins wil hij ons beschermen tegen toekomstige pandemieën.
Schadelijke stoffen opruimen
Maar fascinatie is niet de enige reden om microben te onderzoeken. ‘Ik geloof er heel erg in dat er allerlei oplossingen in het DNA van de enorm veelzijdige micro-organismen verstopt zitten voor de grote uitdagingen waar wij in deze tijd voor staan’, zegt Kort. ‘Hoe we beter kunnen omgaan met onze planeet en hoe we de groeiende wereldbevolking kunnen blijven voeden.’
Wat kunnen microben dan bijvoorbeeld voor ons betekenen? ‘Sommige bacteriën zijn in staat om stikstof uit de lucht om te zetten in voeding voor planten. Ook kunnen we bacteriën inzetten om voor de mens schadelijke stoffen op te ruimen en ze kunnen koolstofdioxide uit de lucht binden.’
Zakje gedroogde bacteriën
Zelf werkt Kort mee aan een heel andere toepassing. ‘Een slechte darmgezondheid met diarree en uitdroging als gevolg is in Oost-Afrika een van de belangrijkste doodsoorzaken bij kinderen onder de vijf jaar’, vertelt de microbioloog. ‘Goede bacteriën kunnen hier verschil in maken. Maar kant-en-klare producten waar die in zitten, oftewel probiotische producten, zijn erg duur. Samen met collega’s heb ik daarom een zakje met gedroogde probiotische bacteriën ontwikkeld. Met die zakjes kunnen ondernemers hun eigen yoghurtfabriekjes beginnen in Oost-Afrika.’
