Zelfs De Telegraaf meldde het met slagen om de arm. En toch: als de grootste krant van het land schrijft dat er een ‘megavuurbal afstevent op de aarde’, krijg je toch even de kriebels.
Er was hier sprake van ‘een zorgwekkende ontdekking’, aldus treinkrant Spits. ‘Het object is in de afgelopen weken nauwlettend in de gaten gehouden’, las ik. ‘Of het object de aarde op 21 december bereikt, is niet duidelijk.’
Let op die woordkeuze. Het is niet zozeer de vraag óf het object inslaat op aarde, maar of dat gebeurt op 21 december, de dag waarop de Mayakalender afloopt. ‘Nasa bagatelliseert echter alle wilde verhalen over het einde der tijden’, aldus Spits. Om er opbeurend aan toe te voegen: ‘Jupiter is onlangs wel geraakt door een enorm object. Dat gebeurde in september.’
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Zekerheidshalve heb ik toch even uitgezocht hoe het nou zit met. Als er echt een ‘enorm object’ op ons afraast, wil ik dat namelijk best weten. En meteorieten en kometen worden nauwgezet gevolgd door een leger amateurs en professionals, die alles wat ze zien onderbrengen op technische websites, zoals Nasa’s ‘small body database’.
Ook C/2012 V4, zoals het object in catalogustaal heet, is daar te vinden. En het verhaal is best interessant. Eind november zag SOHO, een satelliet die de zon in de gaten houdt, iets bewegen naast de zon. Geen planetoïde van steen, zoals ze bij Spits en de Telegraaf beweren, maar een komeet, een klomp ijs met stukjes rots en gruis erin.
Rondje
Het zou zomaar eens de komeet van Pons-Gambart kunnen zijn, opperden opgewonden experts. Die ijsbal werd in 1827 voor het eerst en het laatst gezien door de Franse komeetjagers Jean-Louis Pons en Jean-Félix Gambart, en is sindsdien spoorloos. Maar gezien zijn baan lijkt het erop dat de komeet na 185 jaar terug is voor een rondje om de zon. Niets bijzonders trouwens: SOHO alleen al heeft meer dan tweeduizend kometen ontdekt, en Nasa volgt momenteel zo’n tienduizend planetoïden.
Maar wacht, deze ijsbal kwam toch op ons af? Inderdaad leek de komeet af te ‘razen’ op de camera. Alleen vergaten Spits en Telegraaf één detail: die camera staat helemaal niet op de aarde. Het gaat hier om de ruimtecamera STEREO-B, helemaal aan de andere kant van de zon, op honderden miljoenen kilometers van ons vandaan. Ook als de killerkomeet in de filmpjes recht op je af zou komen, is er dus helemaal niets aan de hand. Behalve dan dat het zonde is van zo’n peperdure satelliet.
Voor de goede orde, de aarde komt in het verhaal niet voor. Afgelopen zaterdag kwam Pons-Gambart nog het meest dichtbij – als je een afstand van zo’n 150 miljoen kilometer, ofwel 400 keer de afstand tot de maan, tenminste ‘dichtbij’ vindt. Op 21 december, als de Mayakalender afloopt, vliegt de komeet van ons uit gezien ergens links naast de zon. En hij komt niet op ons af, maar vliegt juist van ons vandaan, de donkere ruimte in. De groeten en tot over 185 jaar maar weer.
Verontrustend hoe we hier rakelings worden gemist door een brok onzinnieuws. Met hoge snelheid komt het op je af, vanuit het niets. De impact kan enorm zijn; voor je het weet slaat het in bij het ANP of de NOS, en verspreiden de schokgolven zich over de wereld. De gevolgen zijn dan niet te overzien: ook het ‘einde der tijden’ van de Maya’s is zo’n verzinsel dat is komen aanwaaien uit de buitengebieden van het digitale heelal.
In een medialandschap waar de grens tussen werkelijkheid en amusement steeds verder vervaagt, vliegen de mega-vuurballen je al snel om de oren.
