De mens heeft een huid, die ons beschermt tegen bacteriële en virale infecties, schadelijke stoffen of uitdroging. Recent moleculair-genetisch onderzoek in het Cel Observatorium, Universiteit Leiden, toonde aan dat in de huid aanwezige SPRR-eiwitten ons beschermen tegen toxische zuurstofradicalen en wondheling stimuleren. In andere weefsels spelen deze bijzondere eiwitten een vergelijkbare rol.
Dr Wilbert Vermeij promoveerde op 6 december 2011 bij professor Jaap Brouwer aan de Universiteit van Leiden. Hij heeft onder leiding van dr Claude Backendorf gewerkt aan verschillende functies van “small-proline rich (SPRR)” eiwitten. Zijn proefschrift kreeg de titel: “Antioxidans properties of small proline-rich proteins: From epidermal cornification to global ROS detoxification and wound healing”.
Antioxidans-activiteit
Onze huid bestaat aan de buitenkant uit dode cellen, die aan de binnenkant van hun membranen samengeklonterde eiwitten bevatten, de “cornified cell envelope (CE)”. De CE zorgt voor de stabiliteit en flexibiliteit van onze huid. SPRR-eiwitten spelen een belangrijke rol bij de vorming van de CE.
Wat is het geheim achter het succes van de wereldtop? ‘Luie toppers bestaan niet in het zwemmen’
Bewegingswetenschapper Aylin Post volgde vijf jaar lang zwemtalenten op weg naar de top. Ze analyseerde miljoenen zwemtijden ...
Wilbert onderzocht of SPRR-eiwitten nog andere functies hebben en ontdekte dat gezuiverde SPRR-eiwitten en uit de huid geïsoleerde CE’s zuurstofradicalen onschadelijk kunnen maken. Door de aanwezigheid van SPRR-eiwitten vormt de buitenste dode huidcellaag de eerste barrière tegen zuurstofradicalen.
Wondgenezing
Een wond in onze huid verbreekt de barrièrewerking van de huid. De wond zal weer snel gedicht moeten worden. Een natuurlijke reactie bij een verwonding is de productie van zuurstofradicalen die bijvoorbeeld bacteriën of virussen onschadelijk maken. Door overproductie van SPRR-eiwitten in het omliggende weefsel wordt beschadiging door de verhoogde concentratie zuurstofradicalen voorkomen.
De belangrijkste ontdekking mijns inziens is dat SPRR-eiwitten er ook voor zorgen dat rondom een wond celmigratie gaat optreden. Ze zijn dus essentieel voor het genezingsproces.
Wilbert ontdekte nieuwe en onverwachte functies van de al langer bekende SPRR- eiwitten, die van groot belang zijn voor ons begrip van een goed functionerende huid. Het is dan ook niet verbazingwekkend dat dermatologen en schoonheidsspecialistes grote belangstelling toonden voor de nieuwe activiteiten van deze eiwitten.
