Hier volgt een waarschuwing voor de inwoners van Friesland, Groningen en Drenthe. Chirurgen zijn dol op u. Een noorderling met een hernia loopt een vier keer zo grote kans om geopereerd te worden dan in Limburg of Zeeland. En kinderen die een keertje last hebben van hun amandelen, gaan in het Noorden veel vaker onder het mes dan elders in het land. Dat blijkt uit een vorige week uitgelekt rapport van onderzoeksbureau Plexus – een rapport dat overigens een half jaar in een la heeft gelegen vanwege een felle interne stammenstrijd. (http://content1c.omroep.nl/d11eae4f4bdfd1d0a4b62231db6a58a1/4d088b47/nos/docs/bud_effecten.pdf)
Onnodig opereren. ‘Praktijkvariatie’ heeft dat met een mooi woord. Opereren als vorm van traditie dus. Of geldzucht, want ziekenhuizen en chirurgen verdienen aan elke verrichte operatie, en Plexus ontdekte dan ook een correlatie tussen tegenvallende bedrijfsresultaten en overvloedig opereren. Het rapport hoeft maar héél kort in te gaan op de mogelijkheid dat er ergens in het land wellicht te weinig wordt geopereerd. Nee, het gaat hier om vrijwel uitsluitend om overbodig snijwerk.
Bij chirurgie denkt u natuurlijk aan mediagenieke, riskante ingrepen aan harten of hersenen, aan witgejaste goden die zwetend in de weer zijn voor het heil der mensheid. Maar het gros van de operaties is routinewerk. En het zijn vooral de eenvoudige, massaal uitgevoerde ingrepen die lekker doortikken. Neem die herniaoperaties. In Groningen kunnen ze er wat van, maar hoogstwaarschijnlijk zijn ze in Zeeland en Limburg ook nog veel te enthousiast. Een hernia kan op vele manieren worden aangepakt, en al die manieren hebben één ding gemeen: ze zijn niet of nauwelijks beter dan gewoon pijn bestrijden en afwachten. Een hernia opereren is zelden noodzakelijk, dat is al vele jaren bekend. Maar de heren snijden lustig verder.
De nachthemel wordt een knipperende kermis
Columnist Ans Hekkenberg schilt een appeltje met bedrijven die lomp omspringen met de nachthemel.
Of neem een andere ingreep waar Plexus aandacht aan besteedt: het verwijderen van de amandelen. Vaak noodzakelijk, maar nog veel vaker helemaal niet. Met name als het gaat om kinderen die eens een keertje ontstoken amandelen hebben. Menige chirurg stelt dan gelijk voor om ze weg te halen. Twee, drie keer ziek? De tranen biggelen over zijn wangen, het mes trilt in zijn vingers. Maar vijf jaar geleden stelde Birgit van Staaij vast dat zelfs bij kinderen die herhaaldelijk te maken hadden met keelinfecties of vergrote amandelen, verwijderen geen moer uitmaakt. Voor het kind, bedoel ik. De arts merkt het wel. In zijn portemonnee. Dat is vijf jaar geleden, en daar is al die tijd dus vrijwel niets mee gedaan.
Ze snijden zo graag, die chirurgen. Dan voelen ze zich nuttig. En daar moeten we enig begrip voor opbrengen. De mens wil besneden worden. Uit onderzoek naar operaties aan ‘versleten’ knieën (ook al zo’n volstrekt nutteloze ingreep), bleek dat alleen maar een sneetje maken, flink met water spetteren en lekker gewichtig heen en weer lopen, voldoende was om de pijnklachten flink te reduceren. De witte jas verricht wonderen. De scalpel is daarbij vaak overbodig.
