Bij patiënten met meer vertrouwen in een behandeling slaat die behandeling ook beter aan. Gezondheidspsycholoog Andrea Evers doet baanbrekend onderzoek naar dit effect.
Voor veel mensen voelt het ondanks alle wetenschappelijke bewijzen nog steeds een beetje als magie: het placebo-effect. Je neemt een pilletje dat geen enkele werkzame stof bevat en toch helpt het je om beter te worden. Gewoonweg doordat jij erop vertrouwt dat je er beter van wordt. Het is een van de vele voorbeelden waaruit blijkt dat onze gedachten en gevoelens niet los zijn te zien van onze lichamelijke processen. Andrea Evers onderzoekt hoe deze relatie nu precies werkt.
‘Eigenlijk zijn lichaam en geest één en hetzelfde’, zegt Evers in het januarinummer van New Scientist. ‘Een patiënt in de spreekkamer is niet puur een verzameling cellen. Een patiënt is een mens, met gedachten en gevoelens, die allemaal invloed hebben op het ziekteproces.’
Kan een eenvoudig experiment een ‘donkere dimensie’ aan het licht brengen?
Onderzoekers vermoeden dat er een ‘donkere dimensie’ bestaat, waarin de ontbrekende materie van het heelal verstopt zit.
Witte jas
Zo wordt je lichamelijke reactie beïnvloed door je verwachtingen. Als iemand zegt dat een prik heel pijnlijk is, ervaar je ook daadwerkelijk meer pijn. ‘En een medicijn dat je krijgt van iemand in een witte jas in een ziekenhuis vertrouw je bijvoorbeeld sneller dan een medicijn van een clown in een circus. Die verwachting beïnvloedt ook daadwerkelijk je lichamelijke processen en daarmee de werking van het medicijn’, aldus Evers.
Het tegenovergestelde geldt ook: als je slechte verwachtingen hebt van een medicijn, zal het ook minder goed werkt. ‘Als er één risicofactor is die eigenlijk al onze ziektes negatief beïnvloedt, dan is het dat: negatieve verwachtingen hebben. Dat kan allerlei biologische processen in gang zetten die de afweer verminderen.’
Minder medicijnen
Door je verwachtingen bij te stellen, kan een behandeling effectiever zijn terwijl je minder medicijnen krijgt toegediend. Dat wil Evers graag bereiken.
Ze wil dat het zorgsysteem rekening gaat houden met de invloed van je geest. ‘Het huidige gezondheidssysteem, dat de mens zelf niet centraal stelt, werkt niet meer.’
