Bij Lowlands Science kun je dit jaar terecht bij de onderzoekers van de Universiteit Leiden voor een stoomcursus quantummechanica en -computers. Perfect voor iedereen bij wie deze termen nog veel vragen oproepen.
Quantummechanica beschrijft het gedrag van de allerkleinste deeltjes. De principes van de quantummechanica vormen dan weer de basis voor de quantumcomputers, die revolutionaire rekenkracht en -snelheid beloven. De mogelijkheden zijn dus aanzienlijk, maar voor de meeste mensen in Nederland zal het vakgebied onbekend terrein zijn.
Daarom bieden onderzoekers van de Universiteit Leiden een stoomcursus bij muziekfestival Lowlands. De stoomcursus is in de vorm van een tentoonstelling, waarin geschreven informatie en beelden afgewisseld worden met interactieve elementen. Zo kunnen bezoekers Schrödingers kat laten springen tussen levend en dood – en alles ertussenin. Ook ze kunnen het beroemde tweespletenexperiment nadoen en kijken hoe de quantummechanica de resultaten ervan bepaalt.
Kernfysicus Ralf Mackenbach: ‘Ik zie overeenkomsten tussen muziek maken en onderzoek doen’
Met het nummer Click Clack won Ralf Mackenbach als enige Nederlander ooit het Junior Eurovisie Songfestival. Komen ...
Stellingen
Er is ook een onderzoekscomponent aan de tentoonstelling verbonden. Bezoekers die willen meedoen met het onderzoek, moeten voor- en nadat ze de tentoonstelling hebben bezocht een vragenlijst invullen. Hierop geven ze aan in hoeverre ze het eens zijn met bepaalde stellingen. Die stellingen gaan bijvoorbeeld over hun interesse in quantumtechnologie, de hoeveelheid kennis die ze erover hebben en hun houding ertegenover. Aan de hand van verschillen voor en na, kunnen de onderzoekers bepalen wat het effect van de tentoonstelling is op wat mensen vinden en weten van quantum.
Het is niet de eerste keer dat deze tentoonstelling onderzocht wordt, maar wel de eerste keer dat dat gebeurt in Nederland. ‘Eerdere resultaten waren veelbelovend. Ze laten zien dat de tentoonstelling de kennis van mensen over quantum verhoogt en dat hun houding tegenover quantumtechnologie positiever wordt’, zegt Vincent Koeman, die deel uitmaakt van de onderzoeksgroep.
‘De reden voor ons onderzoek is dat we nog niet goed weten of de huidige manier van communiceren over quantum aan het brede publiek effectief is en impact maakt. Daarom zijn we bezig met het ontwikkelen van een gestandaardiseerde aanpak voor het evalueren van de communicatie over quantum. Daarmee kunnen we bepalen hoe we allerlei manieren van communiceren, bijvoorbeeld deze tentoonstelling, het beste kunnen aanpassen om zoveel mogelijk mensen effectief te bereiken’, aldus Koeman.
Positievere houding
Het verbeteren van de communicatie over quantum is belangrijk, zegt Koeman. ‘Betere communicatie leidt tot verhoogde interesse en een positievere houding tegenover quantumtechnologie in de samenleving. Dat verkleint de stap om deze technologieën daadwerkelijk op de markt te brengen en in de maatschappij te verwerken. We hopen daarnaast ook een discussie op gang te brengen in de maatschappij tussen experts en niet-experts om van elkaar te leren.’
Juist daarom is Lowlands een mooie plek om dit onderzoek te doen. Koeman: ‘Normaal gesproken komt er een vrij specifieke groep mensen af op een tentoonstelling over quantum. Bij Lowlands hebben we te maken met een heel breed publiek. Het is superinteressant om te zien hoe dat de resultaten beïnvloedt.’
De Leidse onderzoekers zullen helaas de resultaten niet meer zelf kunnen gebruiken om de tentoonstelling te verbeteren. In het najaar moeten ze de tentoonstelling weer terugsturen naar Canada, waar die vandaan komt. Maar dat doen ze natuurlijk wel met een lijstje suggesties om de tentoonstelling te verbeteren.
Elk jaar vinden er wetenschappelijke onderzoeken plaats op muziekfestival Lowlands. New Scientist is partner van Lowlands Science. Wij delen van tevoren wat er gaat gebeuren, en waar je als festivalbezoeker allemaal aan mee kan doen. Lowlands 2024 vindt plaats op 16, 17 en 18 augustus 2024.
