Hoe komen wetenschappers tot dat ene inzicht dat het verloop van hun carrière bepaalt? Daarover vertellen ze in de rubriek Eureka, elk weekend in het AD, verzorgd door de redactie van New Scientist. Deze keer: Morten Magnø, gezondheidswetenschapper bij de Rijksuniversiteit Groningen.
‘Het was ergens in 2018 toen ik kennis maakte met Tor Paaske Utheim, een zeer enthousiastehoogleraar die gespecialiseerd is in droge ogen. Dat is een aandoening die voorkomt bij ongeveer bij 10 procent van de Nederlandse bevolking, en wordt veroorzaakt door de wisselwerking tussen verschillende factoren, waaronder interne kwetsbaarheden en externe blootstellingen.
Het kan leiden tot ontstekingen, symptomen van droogheid, irritatie en soms zelfs een verminderde levenskwaliteit. Mijn onderzoek is zowel klein als groot geweest. Nadat ik eerst individuele cellen van het oogoppervlak had bestudeerd in een laboratorium in Boston, startte mijn promotie bij de Rijksuniversiteit Groningen. Daar kon ik werken met het grote epidemiologische Lifelines-cohort met gegevens van 167 duizend mensen in de Noord-Nederland.
Mieren zijn magnifieke navigators
Mieren zijn in staat tot verbazingwekkende navigatieprestaties. Misschien kan waardering hiervoor helpen om deze insectensoorten te behouden.
Ik had een geweldig moment van inzicht toen ik in onze eerste regressieanalyse zag hoe sterk het verband was tussen slechte slaapkwaliteit en droge ogen. Dit opende de deur voor verder onderzoek naar levensstijl en droge ogen.
Wat blijkt? Mensen met een slechte slaapkwaliteit hebben vaker droge ogen. En een levensstijl waarbij je weinig fysieke activiteit verricht en veel zit, vooral in combinatie met meer schermgebruik, gaat gepaard met een hoger risico op droge ogen.
Het is misschien een beetje een open deur, maar voldoende nachtrust krijgen en overdag goed lichamelijk actief te zijn werkt effectief. Niet alleen bij droge ogen trouwens.
En nee, ik heb geen droge ogenziekte, maar mijn ogen werden wel behoorlijk droog en rood van al het staren naar het computerscherm tijdens mijn promotie.’
