BEANTWOORD: Geschudde cola

Een frisdrank als Cola is in feite een waterige oplossing met daarin zo’n beetje 8 gram koolzuur per liter erin opgelost. De oplosbaarheid is afhankelijk van de druk, temperatuur en andere verstoringen. Het vallen van een blik of het stoten tegen een glas of het toevoegen van zand aan de oplossing zorgt voor een tijdelijke verstoring van de oplosbaarheid met als gevolg dat dit gas er uit wil met veel schuimvorming tot gevolg. Als een blikje valt vindt er zo’n tijdelijke verstoring plaats met rampzalige gevolgen als het blikje open gemaakt wordt. Door een blikje liggend rustig maar snel om haar as rond te draaien ontstaat er toch een stabilisatie op vanwege de centrifugale kracht op de vloeistof. Deze (tijdelijke) drukverhoging vooral bij het deksel en bodem zorgt ervoor dat het evenwicht weer hersteld wordt. Frisdranken vulmachines werken met hetzelfde principe. Er wordt eerst koolzuur onder druk in de verpakking gebracht waarna de koolzuurhoudende frisdrank rustig erin kan lopen.

Beste Bruno,
De verstoring van een evenwicht van opgelost gas in een vloeistof is puur natuurkundig. Daar komen allerlei oplosbaarheidstabellen aan te pas. Het zijn evenwichtsreacties die zich altijd na een verstoring herstellen. De een sneller dan de andere. De verstoringen kunnen zijn: drukgolven (= drukverschillen), vreemde deeltjes (zand) of plotselinge temperatuurverschillen. Vulmachines voor koolzuurhoudende frisdranken werken statisch. Dat wil zeggen dat de fles stil onder het vulventiel geplaatst wordt, weliswaar op een roterend plateau. Door drukverschil te minimaliseren bij het afvullen, wordt het gas/vloeistof evenwicht ook minimaal verstoord.