Het onderzoeksbeleid in Vlaanderen moet grondig veranderen, meent chemicus Karen Stroobants. Samen met andere academici richtte zij de Actiegroep Hoger Onderwijs op. Binnenkort bespreekt het Vlaamse parlement de kwestie.
Wat is er mis met het Vlaamse onderzoeksbeleid?
‘We merken dat de manier waarop de overheid de financiering verdeelt problemen zoals prestatie- en concurrentiedruk in de hand werkt. Daarnaast vragen we aandacht voor de scheefgetrokken verhouding tussen junior onderzoekers met een tijdelijk contract, zoals promovendi en postdocs, en senior onderzoekers.’
Wat gaat schort er aan de financiering van onderzoek?
‘In België zijn meerdere geldstromen voor onderzoek, waarbij de vaste contracten via de zogeheten eerste geldstroom worden geregeld. Die geldstroom is de laatste jaren niet gegroeid, terwijl het aantal onderzoekers sterk is gestegen. Tegelijk zijn de financiële kanalen waarvoor wetenschappers onderling moeten strijden wel gegroeid. Daardoor neemt de competitie en prestatiedruk toe. Onze eerste maatregel zou zijn om de eerste geldstroom weer uit te breiden.
Dit is hoe we wiskundefobie te lijf kunnen gaan
Sarah Hart vertelt hoe we de angst voor getallen en formules weg kunnen nemen.
Daarnaast willen we één baksteen uit de financieringsmuur halen en die vervangen door een andere. Wat eruit kan is dat het aantal doctoraten wordt gezien als deel van de onderzoeksoutput. Daardoor krijg je als universiteit en als onderzoeker meer geld als je meer promovendi hebt. Dat zorgt voor een perverse prikkel. Wij willen het geld verdelen aan de hand van de rapporten van visitatiecommissies. Die beoordelen de kwaliteit van het totaalpakket van onderwijs, onderzoek en dienstverlening.’
Deze actie begon met een online petitie en een open brief. Heeft dat gebracht wat jullie ervan verwachtten?
‘Onze eerste doelstelling was om ongeveer duizend handtekeningen te verzamelen. We kregen er vijfduizend, waarvan meer dan vierduizend van academici. Daarna hebben we gesprekken gehad met vertegenwoordigers van universiteiten en met academici. Uit die gesprekken hebben we een conceptnota opgesteld, waarin we met iedereen rekening probeerden te houden – van jonge onderzoekers tot de wat meer vastgeroeste oude professor.’
Hoe nu verder?
‘We hebben gesproken met alle politieke partijen. Binnenkort leggen wij onze ideeën voor aan de zes rectoren van de Vlaamse universiteiten. Tot slot zal een hoorzitting over dit onderwerp volgen in het Vlaamse parlement.’
Chemicus Karen Stroobants is promovenda aan de KU Leuven. Ze is een van de initiatiefnemers van de Vlaamse Actiegroep Hoger Onderwijs. De actiegroep is in het leven geroepen om problemen aan te kaarten in de manier waarop academisch onderzoek en onderwijs in Vlaanderen worden gefinancierd, georganiseerd en geëvalueerd.