Kankercellen
Het proces van genetisch gereguleerd doodgaan is in kankercellen veelal defect en daarom kunnen kankercellen blijven leven en, helaas gaan woekeren. Een van mijn volgende weblogs zal ik uitgebreider ingaan op dit bijzondere cellulaire proces, dat apoptose heet.
Mijn onderzoeksgroep werkt aan een klein eiwit dat selectief kankercellen dood kan laten gaan. Bijzonder is namelijk dat als het eiwit in normale gezonde cellen zit, deze cellen niet dood zullen gaan en natuurlijk dat kankercellen eigenlijk van zichzelf niet meer efficiënt dood kunnen gaan. Ons kleine eiwit heeft de naam apoptin gekregen, omdat het niet zomaar kankercellen dood kan maken maar dit bereikt door inductie van het cellulaire proces apoptose.
Apoptin eiwit doodt kankercellen
Apoptin doodt selectiever kankercellen en heeft minder bijwerkingen op gezonde cellen dan bestaande therapieën. Echter, alle experimenten zijn pas in het laboratorium gedaan en is de kliniek nog ver weg. Toch zien we op termijn therapeutische mogelijkheden.
Twee jaar geleden heb ik, samen met een Chinese onderzoeksgroep van het Tongji Medical College, Huazhong University of Science & Technology in Wuhan, China, een methode ontwikkeld die ervoor zorgt dat het apoptin eiwit opgenomen kan worden door normale en tumorcellen.
Socioloog over zelfmoordpreventie: ‘Probeer iemand met suïcidale gedachten uit het dal te helpen’
Socioloog Diana van Bergen en haar collega’s hebben een beurs van 9 ton gekregen voor een zelfmoordpreventieproject. ‘We weten dat er in de direct ...
Succesvolle laboratoriumexperimenten met ptd4-apoptin eiwit
Dit werd bereikt door een kleine peptide te fuseren aan apoptin en het door bacteriën te laten produceren. Experimenten met normale en kankercellen in celkweekschaaltjes toonde aan dat het fusie-eiwit inderdaad normale en kankercellen binnen kan komen en alleen de kankercellen dood laat gaan. Spannend waren de experimenten met muizen die kunstmatig veroorzaakte menselijke kankergezwellen onder hun huid hadden.
Jullie zien een weefselcoupe van een stukje onderhuids kankerweefsel (Tu) bedekt met een normale huidlaag. Op de huid boven de kankercellen werd het apoptin fusie-eiwit gesmeerd. De cellen die bruin gekleurd zijn, zijn dode cellen. De buitenste huidlaag bestaat uit dode cellen en de kankercellen zijn doodgegaan door de behandeling (oorspronkelijk gepubliceerd in Sun et al., International Journal of Cancer, 2009).
Door het apoptin fusie-eiwit op de huid boven het kankerweefsel te smeren, werd de kankergroei drastisch gereduceerd. Met behulp van een biochemische methode werd aangetoond dat het fusie-eiwit via de huid de normale cellen kan bereiken en de kankercellen kan binnendringen. Een andere methode liet zien dat alleen de kankercellen in apoptose gingen en niet de normale cellen die tussen de behandelde huid en het kankerweefsel in lagen. In de bovenstaande figuur laat ik jullie het resultaat zien.
Apoptin eiwit helpt chemotherapie
Vlak voor het einde van 2010 werd een follow-up studie van het apoptin fusie-eiwit gepubliceerd in het internationale wetenschappelijke tijdschrift “European Journal of Pharmacology”. Deze studies zijn gebaseerd op een combinatiebehandeling van het fusie-eiwit en een in de kliniek toegepaste chemotherapeutische stof, dacarbazine. De resultaten in zowel celkweken als in dierexperimenten toonden aan dat een combinatiebehandeling van het apoptin fusie-eiwit en een gehalveerde dacarbazine dosis minder bijwerkingen gaf en een veel beter antitumor resultaat dan de volledige dosis dacarbazine of apoptin alleen. Onze preklinische experimenten laten zien dat apoptin dacarbazine “helpt” bij het doden van kankercellen, zonder een groot negatief te hebben op normale cellen.
Toekomst is nog onzeker
Ondanks dat wij heel blij zijn met deze goede resultaten zijn we er nog lang niet. Een groot aantal technische problemen zoals de oplosbaarheid en stabiliteit van het fusie-eiwit zullen nog opgelost moeten worden, maar het idee dat met eiwitten zoals apoptin in potentie een betere antikankertherapie mogelijk is, krijgt niemand meer uit mijn hoofd.
