Tijdens het kijken van de ultieme feel-good movie voor mannen deze zomer, The Expendables, zat ik me te verbazen over het bijna cartoonesk expliciete geweld dat er getoond werd, en met hoeveel humor en gemak de personages het uitvoerden (denk even aan die gast die met zijn automatische shotgun tientallen goons doormidden schiet of aan de scene met Statham in de neus van dat vliegtuig!). Nu is dit in The Expendables ook wel een beetje deel van het concept, maar het valt me vaker op, en het wordt ook steeds erger. Vooral omdat ik dit jaar een hoop klassiekers aan het kijken ben, en dus de nieuwe films kan vergelijken met gewelddadige toppers van weleer, zoals Apocalypse Now en Taxi driver.
Het doet bij mij de volgende gedachte opkomen; geweld in het echte leven is al eeuwen – zo niet millennia – op een vrijwel constant, hoog niveau. Als ik kijk naar de martelmethoden van 500 jaar geleden en naar steniging van vrouwen nu, dan geloof ik niet dat we er veel op voor- of achteruit gegaan zijn. Maar films worden wél steeds gewelddadiger. En dan bedoel ik niet de films die voor het geweld gemaakt zijn, zoals Saw of The Texas Chainsaw Massacre, maar de films waarbij geweld een ‘noodzakelijk onderdeel van het verhaal is’, zoals The Expendables of Apocalypse now.
Een deel van de verklaring zal zijn dat er technisch veel meer mogelijk is; CGI en betere camera- en acteermogelijkheden maken veel gewelddadige actie realistischer en dus goed genoeg voor films. Maar een ander van de reden zal natuurlijk zijn dat je niet onder wilt doen voor de vorige films in hetzelfde genre. Rambo uit 2006 is veel smeriger dan de drie Rambo films die eerder gemaakt werden. Hetzelfde geldt voor Die Hard IV en nog een zooitje van die series. En hoe ranzig sommige van die beelden ook zijn, ik denk dat ze nog steeds minder extreem zijn dan wat er in het dagelijks leven soms gebeurt – al begin ik bij het zien van Rambo wel te twijfelen.
De dodo terugbrengen kan ook het uitsterven van andere diersoorten helpen voorkomen
Technieken die de dodo weer tot leven moeten wekken, kunnen ook andere bedreigde soorten een steuntje in de rug geven.
Maar er komt een punt waarop het filmgeweld de werkelijkheid gaat inhalen – een moment waarop moslimfundamentalisten, Amerikaanse geheim agenten en FARC-strijders naar de bioscoop gaan en geschokt zijn om wat ze zien. Of niet? Ik denk dat het werkelijke geweld een asymptoot vormt, waar het filmgeweld, gestuurd door de twee hierboven beschreven drijvende krachten, als een soort hyperbool naartoe beweegt. Waarom niet er voorbij? Omdat werkelijk geweld ook een bepaald maximum bereikt zijn, en we dus blijkbaar gewoon niet in staat zijn om nog extremer geweld te bedenken, uit te voeren of, jawel, aan te zien.
Ik denk ook dat we die asymptoot dicht aan het naderen zijn…en ik ben erg benieuwd wat ons daarna naar de bios gaat lokken, als het niet – gaaaaap, inmiddels – doormidden geschoten mannen zijn.