De Canadees Simon Marshall had bekend dat hij een serieverkrachter was. De Texaan David Lee Wiggins werd door zijn slachtoffer met grote stelligheid aangewezen als de man die haar had verkracht. En Wilco Viets en Herman Dubois bekenden niet alleen, maar werden ook door twee getuigen gezien terwijl ze in Putten stewardess Christel Ambrosius verkrachtten en vermoordden.

Tóch waren ze allemaal onschuldig. De reden dat Marshall, Wiggins, Viets en Dubois, vaak na een lang gevangenisverblijf, vrijuit gingen en de echte dader alsnog werd gearresteerd, was DNA.

Ook ik heb altijd geneigd naar het oud-linkse standpunt dat je de politie en justitie vooral niet teveel gereedschappen moet geven. Wat je ze ook geeft – vingerafdrukken, tasers, bevoegdheden om af te luisteren, in te breken of te infiltreren – je kunt er van op aan dat de lange arm er ruimhartig gebruik van zal maken. Laat de Fred Teevens van het land hun gang gaan, en voor je het weet heb je een poilitiestaat waar het vast reuze veilig is op straat, maar ook heel onplezierig.

Dit is hoe we wiskundefobie te lijf kunnen gaan
LEES OOK

Dit is hoe we wiskundefobie te lijf kunnen gaan

Sarah Hart vertelt hoe we de angst voor getallen en formules weg kunnen nemen.

Maar met de massale opslag van forensische DNA-profielen weet ik het zo net nog niet. Of eigenlijk: ik weet het wel. ‘Kom maar op met die wattenstok,mijn DNA mogen ze hebben’, zag ik mijzelf pas in mijn blog noteren. Terwijl ik toch grote moeite heb met iedere bonuskaart, airmile of identificatieplicht die ze me voorhouden.

Maar bij massale DNA-opslag ligt dat anders. Want, zo begint mij te dagen, de argumenten tégen zijn vooral emotionele argumenten. Mopperingen vanuit de onderbuik, niet van het verstand. Laten we de belangrijkste even doorlopen:

 

‘Ik vind het een belangrijk recht dat mijn DNA van mij blijft. De privacy is in het geding!’
Tuurlijk. Maar het is ook een beetje snobistisch, als je het afzet tegen het belang van ouders wier kind is vermoord of gevangenen die onschuldig achter de tralies zitten.
‘Wat, verplicht je DNA afstaan? Dat worden razzia’s!’
Welnee. Er is bij mijn weten niemand die dwang bepleit. Je zal heus mogen weigeren. En in praktijk zal dat weigeren meevallen: in de zaak Vaatstra leverde zelfs de moordenaar (pardon, verdachte) zijn DNA in, vermoedelijk onder sociale druk van familieleden die het ook deden.
‘Ja, en voor je het weet geven ze je DNA door aan de verzekering, die dan in je DNA leest voor welke ziektes je aanleg hebt, en je premie erop aanpast!’
Een reëel gevaar – maar voorlopig niet aan de orde, omdat forensisch DNA, simpel gezegd, ergens anders zit dan DNA met medische betekenis.‘Maar als er nou een nieuwe Hitler opstaat en er een totalitaire staat komt, dan…’
Vast. Maar denk je nu echt dat die nieuwe Hitler niet alsnog een DNA-databank invoert, als die nog niet bestaat? De echte Hitler ging ook driftig aan de gang met de modernste registratiemethoden van die tijd.‘Ja, en dan ben je toevallig op een plaats delict geweest, of het meisje waarmee je hebt gevreeën wordt vermoord, en dan komt de politie bij je langs omdat ze je DNA hebben gevonden.’
Tuurlijk. Maar dat is niet anders dan het nu ook al is. Als je vriendin wordt vermoord, mag je ervan uitgaan dat de politie je graag wil spreken. En als je nummerbord, vingerafdrukken, gezicht of creditcardgegevens opduiken op een plaatsdelict, is dat ook alle reden om eens met je te gaan praten.
‘Maar DNA-technieken zijn niet onfeilbaar! Er zullen gerechtelijke dwalingen zijn!’
Dat zal heus soms gebeuren. Maar feit is dat de gerechtelijke dwalingen die er nú zijn, niet komen door DNA, maar door falende ooggetuigen, valse bekentenissen of andere menselijke fouten. DNA geeft veel ‘hardere’, tastbare gegevens. Er is alle reden om te denken dat het aantal misstanden juist kleiner wordt.

 

Zou de weerzin tegen een DNA-databank soms gewoon ouwerwetse techno-angst zijn, de hardnekkige maar oeroude menselijke neiging om nieuwe technologieën ófwel de hemel in te prijzen, ófwel te bestempelen tot ramp voor de mensheid?

Staat tegenover ons recht op privacy niet ook de plicht om, als het even kan, mee te helpen criminelen te vangen en onschuldig veroordeelden te helpen?

DNA-verzameling doet geen pijn, wordt steeds goedkoper en heeft een bewezen, extreem goede reputatie – de nadelen die ik kan bedenken, gelden ook voor, zeg, de registraties van namen, nummerborden, vingerafdrukken of mobieltjes.

Al vele honderden onterecht veroordeelde gevangenen zijn door DNA-bewijs vrijgekomen, een veelvoud daarvan is door DNA-bewijs gepakt. En in nog eens talloze strafzaken is er wel DNA-bewijs – maar, bij gebrek aan databank, geen verdachte.

Ik kan, kortom, gewoon niet meer zo goed bedenken waarom ik eigenlijk zo nodig tégen de massale, landelijke opslag van DNA voor de misdaadbestrijding zou moeten zijn.

Misschien kunt u mij helpen? Voordat ik stiekem de haren van mijn naasten inlever bij het Nederlands Forensisch Instituut, ik VVD ga stemmen en de politie mijn beste vriend ga noemen?