Ik kan onder water geen klap zien door mijn bril. Alsof het water het corrigerend vermogen van dat ding tenietdoet. Heel frustrerend! Maar vooral: hoe kan dat? (Met lenzen en duikbril ging het altijd prima.)
Inge Pieters
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Lenzen werken door het licht te breken, dat wil zeggen: de lichtstralen veranderen van richting door een overgang tussen bijvoorbeeld glas en lucht (omdat de lichtsnelheid verschillend is in beide stoffen). De kromming van je brillenglazen zijn berekend op de lichtbreking die hoort bij de overgang glas-lucht, dus dat gaat fout in als je die vervangt door de overgang glas-water.
Sterker nog: ook zonder bril gaat het fout, en zie je wazig (zelfs als je dat zonder bril niet deed), want de lenzen in je oog zijn berekend op de overgang oogbol-lucht, en niet op de overgang oogbol-water.
Alleen met een duikbril gaat het goed, omdat de overgang oogbol-lucht dan overeind blijft. Bij het glas van je duikbril (overgang water-glas-lucht) worden de lichtstralen wel gebroken, dus je blikveld is wel wat ruimer, maar niet gefocusseerd omdat het glas niet gekromd is.
Deze vraag is in het septembernummer 2013 beantwoord:
Lenzen werken door licht te breken. Dat wil zeggen: de lichtstralen veranderen van richting wanneer ze de overgang maken tussen het glas van de lens en de lucht. Dit komt doordat de lichtsnelheid verschillend is in beide stoffen (ze hebben een verschillende brekingsindex).
De kromming van je brillenglazen focusseert het licht, en is afgestemd op de lichtbreking die hoort bij de overgang van glas naar lucht (en natuurlijk op de correctie die nodig is voor je ogen).
Dat gaat fout als je onder water zwemt, en de overgang van glas naar lucht vervangt door de overgang van glas naar water. Dan stelt de lens niet meer goed scherp, waardoor je wazig ziet.
Sterker nog: ook zonder bril gaat dat fout, want de lenzen in je oog zijn berekend op de overgang van oogbol naar lucht, en niet op de overgang van oogbol naar water.
Met een duikbril gaat dit wel goed (ook als je daaronder een bril op of lenzen in hebt). Weliswaar worden door de overgang lucht-glas-water bij het duikbrilglas de lichtstralen gebroken.
Maar omdat deze overgang plat is, en niet gekromd, heeft dit geen invloed op de focussering van de lichtstralen, ofwel de scherpte van het beeld. Wel wordt je blikveld hierdoor onderwater iets smaller.
