Gele grasvelden en een historisch lage waterstand: Nederland werd vorig jaar opgeschrikt door een lange periode van droogte. Ook dit jaar kampen we met een neerslagtekort. Wetenschapsjournalist Hidde Middelweerd duikt deze zomerse week dieper in de droogte. Deel 4: blijven we de komende jaren kampen met droogte?
Is droogte here to stay? ‘Het is natuurlijk onmogelijk om dat met 100 procent zekerheid te zeggen, zeker voor een klein landje als Nederland’, stelt Ruud Bartholomeus, hydroloog bij wateronderzoeksinstituut KWR. ‘Op wereldwijde schaal weten we echter dat klimaatverandering gepaard gaat met meer en langere perioden van droogte, hogere temperaturen en frequentere piekbuien. Die tekenen aan de wand zien we steeds vaker terug.’
Niko Wanders, hydroloog aan de Universiteit Utrecht, sluit zich daarbij aan. ‘Ik verwacht dat we droogte steeds vaker terugzien op het nieuws. Of dat ook voor Nederland geldt, is glazenbolkijken. Maar op wereldwijde schaal hebben we met een trend te maken.’
Gaan breinchips die onze gedachten koppelen aan machines de mens verbeteren?
Hersenimplantaten die mensen met een verlamming de mogelijkheid geven om computers te bedienen met hun gedachten, ontwikkelen zich snel.
Wake-upcall
Moeten we ons dan zorgen maken? Ja en nee. Dat droogte waarschijnlijk steeds vaker voorkomt in de wereld, is natuurlijk zorgelijk. Nederland komt er echter relatief goed vanaf, stelt Wanders. ‘We hebben een enorm goede toevoer van zoet water via de grote rivieren. Als we ons watermanagement slim inrichten, kunnen we perioden van droogte dan ook goed overbruggen. In het Middellandse Zeegebied en delen van Amerika, Azië en Afrika is de situatie stukken zorgelijker; daar is het echt vijf voor twaalf.’
Dat neemt niet weg dat ook Nederland het risico loopt op frequentere en langere perioden van droogte. Daar moeten we ons op voorbereiden, stellen beide hydrologen, en dat vraagt om een verandering in onze denkwijze. ‘Ons land is er van oudsher juist op gericht om wateroverlast te voorkomen. Dat betekent in de praktijk dat een overschot aan water heel goed en snel afgevoerd wordt naar de Noordzee’, zegt Bartholomeus. ‘De keerzijde van de medaille: dat gebeurt ook wanneer je het niet wilt.’
‘We moeten naar een situatie waarin we ook in staat zijn om water vast te houden. Het is niet langer vanzelfsprekend dat water er altijd in overvloed is’, vult Wanders aan. ‘Afgelopen zomer was wat dat betreft de perfecte wake-upcall; iedereen heeft de gele grasvelden gezien.’
Wat kunnen we doen om droogteproblemen tot een minimum te beperken? Lees hier het laatste artikel van deze vijfdelige serie over de droogte in Nederland.
Deel 1: Wordt Nederland steeds droger?