Quantum. Upcoming, met een leger aan wetenschappers die de code van de kleinste deeltjes probeert te kraken voor revolutionaire, spannende toepassingen als de quantumcomputer, quantuminternet en quantumsensors. Quantum Delta NL is een Nederlands samenwerkingsinitiatief dat Nederland een vooraanstaande positie moet bezorgen bij de implementatie van veelbelovende quantumtechnologieën in de maatschappij. Met oog voor de mogelijkheden én risico’s. In deze rubriek acht sleutelspelers binnen Quantum Delta NL. Als zesde in de rij is Jaya Baloo, Chief Security Officer bij Rapid7, een mondiaal opererend internetbeveiligingsbedrijf.
Jaya Baloo is dé beveiligingsexpert binnen Quantum Delta NL. Ze heeft net de midterm review afgerond, waarin de werkzaamheden en doelen van Quantum Delta worden gewogen. ‘Het gaat heel goed met Quantum Delta’, vertelt ze. ‘Er is veel gepresteerd in korte tijd. De open communicatie van Quantum Delta is een voorbeeld voor de rest van de wereld. Nederland heeft een enorme kennisvoorsprong opgebouwd in de quantumrace. Daar kunnen wij trots op zijn.’
‘Quantumtechnologie geeft enorme mogelijkheden. Quantumcomputers stellen ons met hun enorme rekenkracht in staat om versneld complexe natuurlijke processen te ontrafelen, zodat we bijvoorbeeld betere medicijnen kunnen maken, en nog beter geleidende materialen. En ook het quantuminternet wordt veiliger met steeds complexere versleuteling.’
Ieder mens een persoonlijk dieet
Gezondheidseconoom Milanne Galekop onderzocht gepersonaliseerde diëten. Zijn die echt de moeite en de kosten waard?
‘Maar er is ook een nadeel. Diezelfde quantumcomputer is straks ook in staat om de codes te kraken van het klassieke internet. Dan kunnen zomaar staatsgeheimen, medische dossiers en bankgegevens op straat komen te liggen. We moeten voor de komst van een quantumcomputer nieuwe algoritmen schrijven om die dreiging af te wenden. Het wordt een race tegen de tijd.’
Hoe ver staan we met de quantumreadiness qua beveiliging?
‘Niet ver genoeg. Het lijkt erop dat we wachten tot het kalf verdronken is. The National Institute of Standards and Technology, een Amerikaanse instelling die richtlijnen afgeeft over beveiliging op internet, komt dit jaar met een aantal versleutelingsalgoritmes, die het klassieke internet moeten beveiligen tegen de kracht van de quantumcomputer. We moeten eerst uitzoeken welke versleuteling wordt gehanteerd in de netwerken binnen het bedrijfsleven, en inventariseren wat er wordt gebruikt bij de leveranciers van hard- en software. Dat is al ingewikkeld, daarna moet wij stappen zetten om over te gaan naar de nieuwe post-quantum versleutelingstechnieken, en dat begint met testen en samenwerken met leveranciers in de supplyketen. Wij staan nog maar aan het begin.’
Noord en Zuid
Baloo ziet een gevaar in de huidige quantum-wedloop: de kenniskloof tussen Noord en Zuid, rijk en arm. ‘De quantumrace mag niet worden gewonnen door degene met het meeste geld. Daar maak ik me zorgen over’, vertelt ze. ‘Als door de nieuwe technologie rijke landen in staat zijn de belangrijke, geheime informatie van de arme landen te lezen, dan heeft dat enorme economische gevolgen. We hebben al een onbalans, die kenniskloof wordt zo alleen maar dieper. China investeert momenteel miljarden in quantumtechnologie, gemiddeld 10 keer zoveel per jaar als Europa.’
Op het nieuws wordt er vaak gewaarschuwd voor hackers uit China en Rusland. Zit het Westen stil?
‘The whole world is hacking each other, dat is helaas een feit. Ik maak me op dit moment meer zorgen over de desinformatie die de Russen verspreiden op het internet. Het belangrijkste is dat we samen optrekken tegen dit gevaar. Positief is dat Nederland onderdeel uitmaakt van de NAVO en de Nine Eyes, een samenwerkingsverband op het gebied van inlichtingen, terrorismebestrijding en georganiseerde criminaliteit.’
Recent is de Nationale Quantum Cursus gelanceerd om Nederland kennis te laten maken met quantum en voor te bereiden op een quantumtoekomst. Het gratis online programma, ontwikkeld onder leiding van Jim Stolze en gefinancierd door Quantum Delta NL, onthult de complexiteiten van quantummechanica, belicht ontwikkelingen in de quantumtechnologie en onderzoekt de toekomstige implicaties ervan.
Op 14 maart 2024 beleefden bezoekers van een uitverkocht TivoliVredenburg een avond vol weten-schap, ethiek en zelfs een vleugje magie: het Gala van Quantum en Samenleving. New Scientist hoofdredacteur Jim Jansen presenteerde de avond. Samen met quantum- en samenlevingsonderzoeker Julia Cramer interviewde hij wetenschappers, filosofen, innovatie-experts en Constantijn van Oranje over hun blik op onze toekomst met quantum. Bekijk hier de aftermovie of lees het verslag.
