Anderhalf jaar geleden deed ik als naïeve, nietsvermoedende stagiair van New Scientist mee aan de Cool Challenge. Gisteren zijn de resultaten van het onderzoek bekendgemaakt: koud douchen leidt tot minder ziekteverzuim.
Het was november 2014. Op de computerschermen van redactie van New Scientist verscheen rechts onderin een notificatie. In de redactiemailbox kwam een e-mail binnen van arts-onderzoeker Geert Buijze van het Academisch Medisch Centrum (AMC) in Amsterdam. Daarin kondigde hij aan dat hij met een onderzoek naar de effecten van koud douchen zou beginnen. Mede geïnspireerd door de capriolen van Wim ‘The Iceman’ Hof – voor wie baantjes trekken in Arctisch ijswater een koud kunstje is – wilde Buijze bekijken wat het effect van een dagelijkse koude douche is op normale stervelingen.
Mieren zijn magnifieke navigators
Mieren zijn in staat tot verbazingwekkende navigatieprestaties. Misschien kan waardering hiervoor helpen om deze insectensoorten te behouden.
Kersvers eindredacteur Wim de Jong hield elk redactielid met satanisch genoegen een aantal strootjes voor. De ongelukkige die het kortste strootje trok, moest een maand lang koud douchen en hier verslag van uitbrengen. Nadat alle strootjes waren getrokken, bleek ik die ongelukkige. Nog nat achter de oren, was ik net begonnen aan mijn derde maand als stagiair op de redactie. Tot op de dag van vandaag heb ik mijn twijfels bij de gang van zaken, maar mijn collega’s beweren nog steeds bij hoog en bij laag dat alles eerlijk is verlopen.
IJskoude douche
In januari 2015 begon mijn dag steevast met een ijskoude douche van negentig seconden. Op sommige dagen stond dit lot me wat later op de dag te wachten. Ik schreef vijf blogs waarin ik verslag deed van deze kwelling. In het kader van het onderzoek vulde ik op meerdere momenten, tot 90 dagen na de helse maand, vragenlijsten in over mijn fysieke en mentale gesteldheid. Tijdens deze maand moest ik me helaas één keer ziek melden, waardoor bij mij de vraag bleef hangen of het koude douchen iets had uitgemaakt voor mijn gezondheid. Wél bespeurde ik dat ik door het douchen extra energie kreeg – genoeg om een respectabel aantal Arnold Schwarzeneggers te lijf te kunnen.
Allemaal leuk en aardig natuurlijk, maar wat waren nu de resultaten van het onderzoek? Daar hebben we een tijdje op moeten wachten, maar gisteren verschenen dan eindelijk de resultaten in het wetenschappelijke tijdschrift PLOS ONE. Meer dan 4000 mensen hebben meegedaan. Zij konden in een van vier groepen belanden: een controlegroep of een groep die dertig, zestig of negentig seconden koud moest douchen.
Ziekteverzuim
Het koude douchen blijkt een positief effect te hebben gehad op de vitale groep mensen die meedeed – mensen met ernstige gezondheidsklachten zijn niet meegenomen in het onderzoek. Koud douchers meldden zich gedurende de maand minder vaak ziek bij hun werkgever in vergelijking met de controlegroep. Ze voelden zich gedurende de maand niet minder ziek, maar de ziekte was minder ernstig en hield minder lang aan. Daardoor meldden ze zich 29 procent minder vaak ziek (wat gelijk staat aan een halve dag minder per maand), ongeacht hoe lang ze dagelijks koud moesten douchen.
De waarde van de resultaten valt nog te bezien. Het onderzoek was oriënterend van aard en leunde volledig op de antwoorden die de deelnemers zelf gaven door het invullen van vragenlijsten. Of hier meer aan de hand is dan een simpel placebo-effect, komt wellicht aan het licht bij vervolgonderzoek. In een persbericht licht onderzoeksleider Geert Buijze hierover al een tipje van de sluier op. ‘Deze resultaten zijn dermate interessant dat we verder onderzoek willen doen naar de werkzaamheid. Kennelijk doet het koude douchen iets met het afweersysteem, maar we weten niet wat. We hopen het biologisch effect van koud douchen op het lichaam te meten in de hersenactiviteit’, zegt hij.
Tot ziens?
Onderzoeker Geert Buijze is duidelijk nog lang niet klaar met koud douchen. Of dat voor mij ook geldt, weet ik niet. Inmiddels liggen mijn stagedagen ver achter me. Sinds januari 2015 heb ik nog incidenteel koud gedoucht, maar op dit moment kan ik me de laatste keer dat ik me met voorbedachte rade onder een koude douche stortte niet meer heugen. Maar wie weet. Winter is coming. Wellicht een mooi moment om me er weer eens aan te wagen. Een blog met compromitterende douchebeelden hoeft u voorlopig niet meer van mij te verwachten. Maar mocht Geert Buijze zich in de toekomst melden met vervolgonderzoek, dan sluit ik niets uit. Wie weet tot dan.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees ook: