Weinig wetenschappers komen vierhonderd jaar na hun dood nog in het nieuws. Het is Tycho Brahe, de Deense astronoom, deze week toch gelukt. Niet vanwege zijn belanghebbende observaties en berekeningen, waarmee hij mede aan de basis stond van de moderne astronomie. Nee, de wetenschap is tegenwoordig veel meer geïnteresseerd in zijn dood.
De in 1601 overleden Brahe is deze week opgegraven uit zijn graf in Praag. Tsjechische, Zweedse en Deense wetenschappers, onder leiding van de Deen Jens Vellev, gaan met behulp van moderne scan- en analysetechnieken op zoek naar aanwijzingen over de mysterieuze dood van Brahe. Jawel, de dood van Brahe zou zomaar uit een aflevering van de televisieserie Cold Case kunnen komen.
Jens Vellev met het restant van de schedel van Tycho Brahe. (Credit: J. Ravn, Aarhus University)
Moet je horen. Brahe zou zijn overleden aan een blaasontsteking. Het legendarische verhaal gaat dat hij die opliep tijdens een officieel diner, elf dagen voor zijn dood. Hierbij zou Brahe, omdat opstaan tijdens het banket tegen de etiquette was, zijn plas te lang hebben moeten ophouden, met een kapotte blaas tot gevolg. Pijnlijk.
Is het aardse magneetveld de weg kwijt?
Volgens sommigen kan het aardmagneetveld elk moment omkeren. Is er reden tot zorg?
Dat is vervelend, maar dat hoeft je natuurlijk niet direct te nekken. Meer informatie over zijn doodsoorzaak werd verkregen in 1996, toen monsters van haren van Brahe werden geanalyseerd (die overigens al in 1901 opgegraven waren). De monsters bleken opvallend veel kwik te bevatten. Mogelijke hypothese: er zat kwik in de pijnstillers die Brahe nam tegen zijn blaasontsteking en een overdosis kostte hem de kop.
Dat kan per ongeluk gebeuren, maar leuker, en spannender, is het idee dat iemand hem die overdosis heeft gegeven. Moord dus. En er zijn verdachten. Johannes Kepler wordt bijvoorbeeld genoemd. De Duitse astronoom was de assistent van Brahe en werd later beroemd om zijn eigen werk. Misschien hadden ze onenigheid over bepaalde metingen of wilde Kepler bij een ontdekking alleen met de eer strijken. Een andere verdachte is de Deense koning Christian de Vierde. Hij had een duidelijk motief: Brahe had een affaire met zijn moeder.
Is Brahe vermoord of niet? (Credit: Wikimedia Commons)
Er is nog een saillant detail. Brahe had een gat in zijn neus, dat hij had opgelopen tijdens een duel in zijn studententijd. Het gat was opgevuld met een metalen plaatje. Maar of het uit zilver, goud, of misschien koper bestond, is vooralsnog onduidelijk. Het onderzoek dat deze week is gestart, moet ook hier uitsluitsel over geven. Ik heb het idee dat er nog een plotwending aan zit te komen. Dat is in Cold Case tenslotte ook altijd zo. Volgend jaar moeten we meer weten. Ik kan niet wachten.
