“Privacy? Hahaha!” Hoewel het geen grap was, moet de directeur van Vebon, de branchevereniging voor beveiligingsbedrijven, smakelijk lachen om mijn vraag.
Dat zit zo, ik word nerveus van elke camera die niet bedoeld is om kiekjes te maken. Daarom schrijf ik momenteel een artikel voor De Ingenieur over privacy. Ons gesprek ging over beveiligingscamera’s en of ze zijn uitgerust met ‘privacy-vriendelijke’ software.
Relschopper
In Rotterdam loopt bijvoorbeeld een proefproject om mensen met een OV-verbod uit de beruchte tram 2 te houden. Alleen als het gezicht van de instappende passagier overeenkomt met dat van een notoire relschopper, wordt het opgeslagen en krijgt de conducteur een seintje. Andere gezichten worden niet bewaard. De overheid sponsort het project met een ton.
De meest accurate klok kan onze kijk op de kosmos veranderen
Met een kernklok, die er per 300 miljard jaar maar één seconde naast zit, kun je testen of natuurconstanten wel echt constant zijn.
Als relschopper met ov-verbod kom je er binnenkort niet meer in.
Het overgrote deel van de Nederlandse camerasystemen is echter in particuliere handen. Volgens de Vebon gaat het om ongeveer een miljoen camera's in winkels, op bedrijventerreinen, in voetbalstadions, bij benzinepompen, enzovoorts. Het zijn steeds vaker digitale camera's waar je willekeurig welke software aan kunt hangen. Gezichtherkenning, de detectie van tassen die te lang onbewaakt blijven staan (Schiphol), het herkennen van afwijkende bewegingen, het tellen van personen, alles is mogelijk.
Werknemers in de gaten houden
“Hartstikke handig”, vertelt de directeur mij enthousiast. “Je zult als facility manager maar om vier uur 's ochtends op je bedrijf moeten zijn om een poort te openen voor een leverancier van grondstoffen. Dat kan een beveiligingsysteem met gezichtsherkenning ook. Of je werknemers in de gaten houden op een bouwplaats, kijken of ze niets mee naar huis nemen. Winkels gebruiken dat camerasysteem tegelijkertijd om te analyseren hoe lang mensen op een bepaalde plek blijven staan. Dat geeft handige informatie.”
Ik snap de hartstikke handigheid van die systemen wel, maar tóch kon ik het niet laten te vragen naar de behoefte aan privacy-vriendelijke systemen. Waarop die vrolijke reactie.
“Dat gedoe om privacy is een achterhoede-discussie, iets van de jaren zeventig”, zegt de directeur. “Mensen snappen gelukkig steeds beter dat zo'n camera hun veiligheid vergroot, ze hebben toch niks te verbergen. Trouwens, we worden sowieso dag en nacht gevolgd, via onze mobieltjes bijvoorbeeld.”
Cookies
De directeur heeft natuurlijk groot gelijk. Toch vraag ik me af waarom mijn niet-virtuele winkelgedrag wel ongevraagd mag worden vastgelegd, terwijl de nieuwe cookiewet iets (enigszins) vergelijkbaars op internet verbiedt. Maar dat is dus duidelijk een geitenwollensokken-overweging.
Nijmegen besloot onlangs bijstandtrekkers in de gaten te gaan houden met mobiele camera's. Dat is hartstikke handig, want het kost minder dan af en toe een ambtenaar langs sturen.
Minister Opstelten schreeuwt al tijden om een betere inzet van cameratoezicht in openbare ruimten. Live View, het systeem dat hij onlangs presenteerde, koppelt camera's van particuliere bedrijven bijvoorbeeld aan de meldkamers van de politie. Hartstikke handig, omdat de politie dan snel ter plaatse kan zijn.
Beschermengeltjes
Dat mij hierbij de rillingen over de rug lopen (de ondertitel van het promotiefilmpje van Live View is 'Nowhere to hide'), komt gewoon doordat ik te veel science fictionfilms heb gezien.
Een aardige TNO'er wist daar gelukkig wel een oplossing voor. Gewoon een kwestie van de camera's een beetje opleuken: “Uit onderzoek blijkt dat mensen zich al veel meer op hun gemak voelen als de camera's vriendelijk zijn vormgegeven.”
Ik stel me daarbij camera's voor die vanonder een schattige laag oranje pluche vriendelijk op ons neer kijken. Met grote ogen en een soort van monden, zodat het eigenlijk allemaal lieve, kleine beschermengeltjes lijken. Dat zou vast en zeker veel van mijn bezwaren wegnemen.
In zijn zondagse pak is Big Brother in wezen een reuze toffe gast.
