Geologen hebben ontdekt hoe de tektonische platen van de aarde zijn ontstaan. Door warmtestromingen ontstonden zwakke plekken in de aardkorst, die uitgroeiden tot de breuken. De wetenschappers publiceerden hun vondst in Nature.
Twee geologen, werkzaam aan de Amerikaanse universiteit Yale en de Franse universiteit van Lyon, ontdekten dat ongelijkmatige warmtestromingen de oorzaak zijn van de tektonische platen. Toen de vroege aarde afkoelde, zorgen ongelijkmatige warmtestromingen ervoor dat er zwakke plekken in het aardse gesteende ontstonden. Op deze zwakke plekken ontstonden later de grenzen tussen de platen.
Bron: Walter Myers.
Platen vormen tijdens koelproces
De vroege aarde was erg heet. Toen de aarde warmte verloor, zakten de materialen die het snelst afkoelden naar beneden. Het oppervlak vervormde daardoor wat. Vervormd gesteente is zwakker, wat typisch gepaard gaat met kleinere mineraalkorrels in de steensoort. Die mineraalkorrels krimpen dankzij de vervorming, wat de steen nog meer verzwakt. Daardoor vervormt het gesteente nog gemakkelijker – wat kan leiden tot een breuk. Deze breuken groeiden uit tot de grenzen tussen tektonische platen, aldus de onderzoekers. Zij trokken hun conclusies uit wiskundige simulaties.
Is het aardse magneetveld de weg kwijt?
Volgens sommigen kan het aardmagneetveld elk moment omkeren. Is er reden tot zorg?
De theorie lijkt overeen te komen met wat we vandaag de dag zien nabij de plaatgrenzen. Bij een plaatbreuk komt de steensoort myloniet volop voor. Dit myloniet bevat regelmatig kleine mineraalkorrels, wat aangeeft dat de steen inderdaad minder sterk is.
Plaatloze planeten
De vondst verklaart ook waarom andere planeten in onze zonnestelsel geen platen hebben. Venus, de planeet die in veel opzichten op de aarde lijkt, was bijvoorbeeld te heet. Vervormingen in gesteenten zouden op Venus vanzelf verdwijnen dankzij de hoge temperatuur van de planeet.
Lees ook: