Na tientallen jaren zoeken is het raak: voor het eerst hebben astronomen zuurstofmoleculen in de ruimte gevonden. Tot voor kort was alleen het bestaan van losse zuurstofatomen door waarneming bevestigd.
De zuurstofmoleculen zijn gevonden in de Orionnevel, een gebied waar veel stervorming plaatsvindt. Dat de moleculen juist daar gevonden werden is logisch: zuurstof speelt een belangrijke rol bij de geboorte van nieuwe sterren.
Lastig
Na waterstof en helium, is zuurstof het meest voorkomende element in ons universum. Onze huidige theorieën voorspellen dan ook dat moleculair zuurstof in overvloed zal voorkomen, maar het vinden van de moleculen bleek lastig.
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Volgens sommigen zit veel zuurstof verstopt op stofdeeltjes of is het bevroren in brokjes ijs, waardoor het moeilijk te vinden is.
De Orionnevel. Bron: Wikimedia Commons
HIFI
De onderzoekers besloten daarom in de Orionnevel te zoeken, waar de hogere temperatuur de zuurstofmoleculen wellicht los zou kunnen ‘stomen’.
Die gok leverde resultaat op. Het in Nederland ontwikkelde HIFI-instrument, dat onderdeel is van de Herschell-ruimtetelescoop van de ESA, wist op deze manier het moleculaire zuurstof waar te nemen.
Odintelescoop
Het is overigens niet voor het eerst dat sterrenkundigen claimen moleculair waterstof te hebben gezien. In 2007 meldden onderzoekers na waarnemingen met de Zweedse Odintelescoop een gelijksoortig resultaat dat zij publiceerden in het vakblad Astronomy and Astrophysics. Anderen bleken later niet in staat dat resultaat te repliceren.
De resultaten van de nieuwe vondst zullen worden gepubliceerd in the Astrophysical journal, maar is nu al te lezen op de wetenschappelijke voorpublicatiesite Arxiv.org.
George van Hal
