Door muziek te maken met hun staartveren sloven kolibriemannetjes zich uit tijdens de balts. De aerodynamica van verschillende veertypen creëert dit vibrerend concert.
De aerodynamische eigenschappen van de staartveren van kolibries creëren het geluid bij de spectaculaire vliegcapriolen van de mannelijke paringsdans. Dat blijkt uit onderzoek van Amerikaanse ecologen die, onder leiding van Christopher Clark van Yale University, de staartveren van 14 kolibriesoorten in een windturbine bestudeerden. Hun bevindingen staan in het tijdschrift Science van 9 september.
Topsnelheid
Om indruk te maken op een vrouwtje stijgen de mannetjes van sommige kolibriesoorten tot ongeveer veertig meter hoogte. Ze laten zich vervolgens met een snelheid tot wel 95 kilometer per uur naar beneden suizen. Ter hoogte van het te imponeren vrouwtje klappen ze hun staartveren uit en weer in. De vibratie van hun veren produceert dan een liefdeslied, zoals te horen is op deze opname van een annakolibrie die zich uitslooft.
‘Bij mannen ruikt het meer naar kaas, bij vrouwen naar ui’: verrassende verhalen over microben
Ze zitten op je neus, op je bord, in je darmen, onder je voeten. Te klein om met het blote oog te zien, met oneindig veel en ...
Klapperen
Het baltslied is soortspecifiek. Niet alleen is het in- en uitklappatroon van de staart tijdens de baltsvlucht kenmerkend voor een kolibriesoort. Clark en zijn collega’s ontdekten dat ook de aerodynamica van de staartveren typerend is. De veren van iedere kolibriesoort klapperen weer op een andere frequentie en in een andere richting. Dat levert een verscheidenheid aan tonen op. In onderstaand filmpje, waarbij Clark uitleg geeft, zijn diverse vibratiemechanismen te zien en te horen.
Een teken van kracht
Het verbaast Clark dat kolibries tijdens hun balts geluid produceren met hun staart, ze kunnen immers ook gewoon een lied fluiten. Hij vermoedt dat het musiceren met de staartveren een teken van kracht is. Hoe hoger de vogel klimt en hoe sneller hij naar beneden suist, des te luider is het gepiep van zijn veren. Een voorkeur van wijfjes voor een luid verenlied heeft de evolutie van de verenmorfologie bepaald, suggereert Clark in zijn onderzoeksartikel.
