Ithaca, NY (VS) – De NASA heeft het ontwerp van Cornell University voor een Marsrover uitverkoren voor de expeditie naar Mars in 2003. Er gaan geruchten dat het een dubbele missie wordt, met de nodige risico’s. Immers, als er iets misgaat, kan dat een dubbel fiasco betekenen.


De Athena, een Marsrover die met zes wetenschappelijke instrumenten het marsoppervlak kan verkennen, is door de NASA uitverkoren, boven een ontwerp van Lockheed Martin. De keuze leidt bij Athena-projectleiders Steven Squyres en Jim Bell aan Cornell University tot grote vreugde. Tot hun verrassing denkt NASA er zelfs over om in hetzelfde jaar dezelfde missie ook naar een andere plek op Mars te sturen. Een van de instrumenten, een camera, lijkt echter plaats te moeten maken voor extra communicatie-apparatuur, zodat zelfs zonder satellieten in een baan om Mars, onderzoekers vanaf Aarde toch met Athena kunnen communiceren.

De Athena boort een gat in de rots om steenmonsters te verzamelen.

Enkele jaren geleden lanceerde de NASA haar nieuwe motto: beter, sneller, goedkoper. Na de vele dure ontdekkingsreizen in het zonnestelsel in de voorgaande decennia, was het budget van de Amerikaanse ruimtevaartorganisatie verlaagd. Daarom was het tijd voor projecten die snel van start gaan, vlot resultaat opleveren en wetenschappelijk toch voldoende opleveren. De succesvolle reis van de Pathfinder beloofde veel goeds, maar de problemen met de Mars Polar Lander wijzen erop dat NASA’s strategie belangrijke nadelen heeft.
Een van de maatregelen waarmee NASA nieuwe projecten binnen een krap budget past, is het schrappen van uitvoerige testen. Belangrijke softwarefouten kwamen na het verongelukken van de Mars Polar Lander vorig jaar pas maanden later aan het licht. Het verlies van een duplicaat van de Mars Observer in 1993 had NASA wellicht ook kunnen voorkomen met extra testen.

Een belangrijk voordeel van dubbele missies, zoals de NASA ook in de jaren zestig en zeventig uitvoerde, is dat als er een toestel uitvalt, een ander toestel alsnog met succes experimenten kan uitvoeren en waarnemingen kan doen. Na de problemen van de laatste missies is echter een dubbel ongeluk niet ondenkbaar. Als een toestel verongelukt, is dat al vreselijk voor NASA, zo stelt Bruce Moomaw op de Spacedaily-site, maar twee ongelukken is funest voor de publieke opinie.

Pluto Express
De publieke opinie heeft, tegenstrijdig genoeg, NASA-bestuurder Dan Goldin in het verleden regelmatig tot beslissingen verleidt die debet kunnen zijn aan de ongelukken. Hij wil terecht het grote publiek tonen dat het vele geld dat NASA besteedt aan ruimtevaart en astronomie niet weggegooid is. Toen in de zomer van 1996 in een marsmeteoriet mogelijk fossiele microben waren aangetroffen, veranderde hij het programma opdat binnen afzienbare tijd een monster van de marsbodem wordt meegenomen naar de Aarde. In 2003 moesten toen ruimtevaartuigen grondmonsters van Mars meenemen. De extra kosten van de nieuwe planning veroorzaakten de bezuinigingen op de missies die in 1998 naar Mars vertrokken.
Het idee om de missie met Athena in 2003 dubbel uit te voeren, kan leiden tot het schrappen van een missie naar Pluto. De Pluto Express zou eind 2004 moeten vertrekken vanaf de Aarde, om uiteindelijk in 2012 dicht langs Pluto te vliegen. Kosten, zo gaf NASA voorzichtig toe, vormen de reden om uitstel te overwegen.

De astronomen aan Cornell University kunnen in ieder geval verder gaan met de vervolmaking van hun Marsrover. Mocht NASA inderdaad een dubbele lancering uitvoeren, dan hebben ze nog meer kans dat hun ontwerp waardevolle wetenschappelijke informatie over de rode planeet zal opleveren. Overigens zal een maand voor de NASA-expeditie de Beagle 2, de Mars Express-lander van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA, op Mars landen.

Erick Vermeulen