Wetenschapsjournalist Govert Schilling reist als sterrenkundige vraagbaak mee met lezers van New Scientist die in Chili de grote telescopen gaan bekijken. ‘De observatoria zijn natuurlijk niet voor niks daar gebouwd en niet bij ons in de Flevopolder.’
Waarom kiest u voor dit avontuur?
‘Chili staat nummer één op mijn lijst van buitenlandse bestemmingen vanwege het spectaculaire landschap en hightech observatoria met reusachtige telescopen. Op aarde zijn meer mooie plaatsen, maar het landschap in Chili is heel onaards met prachtige kleuren en de grote hoogtes.’
‘Als we iets buitenaards ontmoeten, dan is het een machine’
Oude sterren en pril leven – dat zijn de onderwerpen waar het hart van sterrenkundige Leen Decin harder van gaat kloppen.
Je komt op plaatsen waar anders alleen beroepssterrenkundigen mogen komen.
‘De observatoria liggen echt in the middle of nowhere. Onder de klassieke telescopen is de Very Large Telescope het grootste op aarde. Hij werkt met vier grote spiegels en meet tot op de nanometer nauwkeurig. En op vijf kilometer hoogte vind je de Alma-telescoop die millimeter- en submillimeterstraling uit het heelal registreert. Die heeft 66 schotels met een doorsnede van twaalf meter die samenwerken als één groot observatorium.’
En je mag zelf ook zo’n telescoop bedienen?
Schilling lacht. ‘Dat kunnen we misschien beter aan de professionals overlaten. Maar we gaan ook naar een publieke sterrenwacht waar je inderdaad zelf door een telescoop mag turen. Dat is van een Franse astronoom die over veel telescopen beschikt en bezoekers rondleidt over zijn telescopenboerderij.’
Wat is het wezenlijke verschil tussen de Chileense en Nederlandse sterrenhemel?
‘Ten eerste aanschouw je vanaf het zuidelijk halfrond een kant van de ruimte die je in Nederland nooit ziet. Bovendien is het uitzicht echt verpletterend. Je kijkt regelrecht in het hart van ons melkwegstelsel en ziet ook vele andere interessante sterren. Daarbij maken de omgevingsfactoren in Chili het gunstig om de sterren te observeren. Het is er kraakhelder en je hebt niet te maken met omliggende gebouwen die voor lichtvervuiling zorgen. De observatoria zijn natuurlijk niet voor niks in Chili gebouwd en niet bij ons in de Flevopolder.’
Gaat u het spectaculaire landschap van Chili zelf ook nog verkennen?
‘We zullen ook een bezoek brengen aan de twee pareltjes van Chili, Valle de la Luna, een schitterend fenomeen in de Atacama-woestijn en de indrukwekkende zoutmeren. Je vindt er bijzondere vogels zoals flamingo’s. Je bezichtigt een van de mooiste gebieden ter wereld en de beste sterrenkundige plek ter wereld. Voor al wie geïnteresseerd is in astronomie en geologie is deze reis een unieke kans.’
Wat brengt u mee op deze reis?
‘Ik loop rond als sterrenkundige vraagbaak. Ik ga spannende verhalen vertellen over de ruimte en lezingen geven over onder andere het historische karakter van telescopen. En misschien geef ik zelfs nog wat weg over aliens en zwarte gaten.’
Naast Govert Schilling gaat ook Marieke Baan van de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie mee naar Chili. Meer informatie over de reis is hier te vinden.