Sommige lui hebben ook alle lol. Van zwaartekrachtsgolven tot het higgsdeeltje, bij vrijwel alle grote fysica-doorbraken speelden onderzoekers van onderzoeksinstituut Nikhef een belangrijke rol. Lezers van New Scientist mogen 24 juni een blik achter de schermen werpen in dit zenuwcentrum van de Nederlandse natuurkunde.
Het is een spannende tijd in de fysica. Na de meting van zwaartekrachtsgolven en de vondst van het higgsdeeltje, openen natuurkundigen nu de jacht op andere ongrijpbare fenomenen. Zo hopen zij bijvoorbeeld diep onder zee de ware aard van neutrino’s te onthullen, de vluchtige deeltjes die iedere seconde met miljarden tegelijk door de aarde knallen en waarin mogelijk aanwijzingen schuilgaan over de manier waarop ons universum in elkaar zit. Of wat te denken van de jacht op donkere materie, het onbegrepen deel van de kosmos waarvan (astro)fysici het bestaan alleen indirect kunnen waarnemen? De kans is groot dat fysici de komende jaren met nieuwe ontdekkingen meer te weten zullen komen over deze mysterieuze zaken.
Paradijs voor de fysica-liefhebber
De gemene deler van al deze zoektochten naar de fundamentele aard van de werkelijkheid is dat onderzoekers van het Nederlandse fysica-instituut Nikhef er een doorslaggevende rol bij spelen. Zij hadden bijvoorbeeld (mede) de leiding over de gegevensanalyses waarmee het bestaan van zwaartekrachtsgolven werd bewezen. En zij leggen nu al de basis voor de opvolger van de apparaten waarmee die gegevens werden verzameld: de toekomsitge Einstein Telescope, die mogelijk zelfs in Limburg gebouwd zal worden. Ook ontwierpen Nikhef-fysici delen van de ATLAS-detector die in 2012 het higgsdeeltje ontdekte, bouwen en ontwerpen ze de onderwatertelescoop KM3NeT die later dit jaar onder de golven van de Middellandse Zee naar sporen van neutrino’s gaat speuren, en bouwden zij mee aan Xenon1T, de sterkste donkere materie detector ter wereld, waarvan overigens een compleet functioneel schaalmodel op Nikhef zelf staat.
Onbekende sterrenbeelden aan de hemel
Govert Schilling maakt je wegwijs aan het firmament. In december 2024 werpt hij een blik op onbekende sterrenbeelden.
Dat alles gebeurt in een gebouw op het Amsterdamse Science Park dat er van buiten weinig indrukwekkend uit zit, maar dat van binnen een waar paradijs is voor de fysicaliefhebber. Niet alleen vind je hier de kantoren van Nederlands meest vooraanstaande deeltjes- en hoge-energie-fysici, maar je vindt er bijvoorbeeld ook een werkplaats waar technici nieuwe onderdelen voor de Large Hadron Collider en het ATLAS-experiment in elkaar zetten. Of, ook heel leuk: je kunt er de bolvormige detectoren van KM3NeT zien voordat deze worden ondergedompeld bij hun onderzeese experiment.
Nederlandse topfysici
Daarom is het ook razend spannend – en enorm tof – dat lezers van New Scientist exclusief de kans krijgen om rond te neuzen op dit bijzondere instituut. Daar wacht ons niet alleen een rondleiding door onderzoekers langs alle bijzondere plekken op het instituut, maar ook twee lezingen van Nederlandse topfysici.
U wordt bijvoorbeeld als eerste ontvangen door Nikhef-directeur en vooraanstaand deeltjesfysicus Stan Bentvelsen, die een bevlogen verhaal houdt over de huidige stand van zaken in de (deeltjes)fysica en de bijzondere rol die zijn instituut bij dat onderzoek speelt.
Daarnaast krijgt u een lezing van fysicus Jo van den Brand, die als chef van de zwaartekrachtsgolfafdeling een dikke vinger in de pap heeft van het internationale onderzoek. Hij praat u in één klap bij over wat de vondst van zwaartekrachtsgolven nu precies betekent, wat we de komende jaren van de Europese en Amerikaanse zwaartekrachtsgolfdetectoren mogen verwachten en over de Einstein Telescope, de nieuwe generatie detector die zich op dit moment in de planningsfase bevindt en waarvan Van den Brand hoopt dat deze in Limburg zal worden gebouwd.
Wie in één klap op de hoogte wil zijn van alle spannende fysica van het moment, doet er daarom goed aan om mee te gaan op dit bijzondere bezoek. Ik ben er zelf in elk geval bij en heb er razend veel zin in. En wie weet: misschien vangen we nog wel een mooie primeur op over de jacht op het “750GeV-deeltje“, het mysterieuze nieuwe deeltje dat fysici op het spoor zijn in Cern.
Bezoek fysica-instituut Nikhef
Zorg dat u niets mist van deze bijzondere middag, en zak mee in de wereld van neutrino’s, higgsdeeltjes en zwaartekrachtsgolven.
Wanneer: Vrijdagmiddag 24 juni
Waar: Nikhef, Amsterdam Science Park
Tijd: 14:00 uur t/m 17:15 uur
Prijs: €24,50 voor abonnees en €29,50 voor niet abonnees
Bestel hier uw tickets!
Lees verder:
- Interview Jo van den Brand: hoe zwaartekrachtsgolven ons beeld van het universum op z’n kop zullen zetten
- Nieuw experiment opent jacht op donkere materie
- Schaalmodel van donkere-materie experiment speurt naar ruis
- Alles wat we weten over het vermoedelijke nieuwe deeltje in Cern
- Net rond nieuw deeltje sluit zich
- 5 vragen over de LHC
- Zwaartekrachtsgolven: the day after
- 5 vragen over zwaartekrachtsgolven