Wat doet ijskoud water met je lichaam? De schrijver van dit stuk trok van alle redactieleden het kortste strootje en mag namens New Scientist meedoen aan de Cool Challenge. Dit betekent vanaf 1 januari een maand lang dagelijks minimaal 90 seconden koud douchen. Via dit blog doe ik verslag van mijn bevindingen.
Waarom zou je jezelf in vredesnaam vrijwillig langdurig blootstellen aan ijskoud water? Velen van u zijn wellicht bekend met de Ice Bucket Challenge. De halve wereld gooide emmers ijswater over zich heen en vroeg hiermee aandacht voor de slopende ziekte ALS. Dat is op zichzelf al een goede reden voor een koud pak. Maar naast een geinige gimmick voor het genereren van donaties zou de opdonder die je lichaam krijgt ook goed zijn voor je gezondheid.
The Iceman
De Cool Challenge is geïnspireerd op de kunsten van Wim Hof, beter bekend als ‘The Iceman’. Hij liet zien dat een mens zijn lichaam zodanig onder controle kan krijgen dat een kwartiertje zwemmen tussen poolijs niet veel meer problemen oplevert dan een warme duik in het Tikibad. Geert Buijze, arts-onderzoeker aan het AMC, wil weten wat de invloed is van herhaaldelijke bloostelling aan koud water op de gezondheid en het ziekteverzuim van normale stervelingen.
Wat over wetenschap naar buiten komt, is een gepolijste weergave van de werkelijkheid
Iedereen moet beseffen dat wat er over wetenschap naar buiten komt, een gepolijste weergave is van de werkelijkheid, stelt Yannick Fritschy.
Onderzoek
Nog niet eerder is onderzoek gedaan naar de effecten van koud douchen. De Cool Challenge is daarom bedoeld als oriënterend, subjectief onderzoek. Buijze wil weten hoe de ruim 2.000 proefpersonen het maandlange koud douchen ervaren. Deze personen vulden voorafgaand aan de start van het onderzoek een vragenlijst in, waarna loting bepaalde tot welke van vier groepen ze behoorden. Ze werden ingedeeld in een groep die 30, 60 of 90 seconden koud moet douchen, of in een controlegroep die de dans ontspringt en warm blijft douchen.
Als de proefpersonen positieve ervaringen rapporteren, wil Buijze vervolgonderzoek ondernemen met een wat objectievere inslag. Hierbij worden dan bijvoorbeeld bloedwaarden gemeten.
Ervaringen
Deze januarimaand doe ik via korte blogartikelen verslag van mijn persoonlijke ervaringen met de Cool Challenge. Als fervent aanhanger van warm douchen en hardnekkig avondmens focus ik op drie onderdelen. De eerste focus ligt uiteraard op gezondheid. Blijf ik kwiek of val ik onverhoopt toch ten prooi aan de griep? De tweede focus ligt op energieniveau. In hoeverre levert koud douchen een boost op die me transformeert tot waar ochtendmens? Tot slot ben ik benieuwd naar de lichamelijke respons tijdens het douchen zelf. Is een lichaam na 31 dagen koud douchen enigszins gewend aan de shock? Dit laatste leg ik met, discrete, videobeelden vast.
Wetenschap
In de loop van de maand ga ik ook in op de wetenschappelijke achtergronden van het onderzoek. Wat is er al bekend over de effecten van kou op het menselijk lichaam? Welke rol speelt het autonome zenuwstelsel bij het al dan niet optreden van ziekteverschijnselen? Hoe betrouwbaar zijn de eventuele resultaten van de Cool Challenge?
Voordat het zover is, presenteer ik hieronder de allereerste persoonlijke, proefondervindelijke resultaten.
1 januari 2015, donderdag
Nieuwjaarsdag, wat een moment om met een experiment te beginnen waarbij je koud moet douchen. Terwijl de gevolgen van gisteravond zich nog lichtelijk in de bovenkamer laten voelen, spring ik onder de douche. Het koude water mist zijn uitwerking niet. De longen krijgen een behoorlijke klap. Na een minuut maakt zich lichtelijke paniek van mij meester getuige de blik richting de voor deze gelegenheid opgetrommelde cameraman. In deze koudwaterwereld heeft anderhalve minuut duidelijk een andere betekenis dan in het normale leven. Even later volgt bevrijding.
De koude douche levert direct een behoorlijke stoot energie op. Of dit komt door de kou of door opluchting over het feit dat de kop eraf is, blijft vooralsnog onduidelijk. De extra energie houdt ongeveer een uur aan waarna een treinreis van een uur deze weer teniet doet.
2 januari, vrijdag
Met de ademnood van de vuurdoop op nieuwjaarsdag in het achterhoofd besluit ik mijn lot ditmaal met iets meer mentale voorbereiding tegemoet te treden. Door gecontroleerd uitademen blijft paniek nu achterwege.
3 januari, zaterdag
Zou het menselijk lichaam bij de derde keer al een beetje gewend zijn aan de koudwaterschok? Neen. Bovendien is de nieuwigheid van de ervaring er nu af en lijkt dit te zorgen voor een minder gevoel van toegenomen energie. Daarnaast is de huid op mijn rug voor de derde dag op rij tamelijk gevoelloos. Om de rest van mijn lichaam te ontzien, blijf ik zoveel mogelijk in dezelfde houding staan. Slecht idee.
4 januari, zondag
In tegenstelling tot de vorige drie dagen koos ik vandaag eerst voor een warme douche. Daarna douchte ik koud af. Verder leek het me een aardig idee om niet alleen mijn rug te laten bevriezen, maar ook de rest van mijn bovenlijf mee te laten doen. Ik had gedacht dat het temperatuurverschil van een koude douche gevolgd op een warme een grotere schok voor een lichaam zou opleveren dan een koude douche alleen. Dit lijkt niet te kloppen. Het was misschien zelfs iets dragelijker.
5 januari, maandag
De eerste koude douche voorafgaand aan een werkdag. Wederom douchte ik eerst warm en vervolgens koud. De fietstocht naar het treinstation levert een persoonlijk record op. Conclusies over een eventuele miraculeuze transformatie tot ochtendmens stel ik nog even uit. Daar is een maandag na een vakantie niet representatief genoeg voor.
6 januari, dinsdag
Geen warme douche dit keer, maar gelijk een portie ijswater op mijn hoofd. Veruit de meest vervelende douchebeurt tot nu toe. Hierbij aangetekend dat maandag de timer het begaf. De combinatie van aan de ene kant zo nauwkeurig mogelijk de anderhalve minuut proberen te benaderen met aan de andere kant de neiging om de douchecabine uit te vluchten zorgt voor een behoorlijk verminderd gevoel van gemoedsrust. Wederom een opzienbarend snelle fietstocht, dat dan weer wel.
Lees ook: