De bovenstaande video verdient geen prijzen voor de beste special effects, cinematografie of geluidskwaliteit – maar toch veroverde hij moeiteloos een plekje in deze blog. Videomaker James Lincoln heeft me namelijk in één minuut iets nieuws geleerd.
Ik beken: ik dacht dat honden kleurenblind waren. Of om precies te zijn, ik wist dat ik het eigenlijk niet zeker wist. Hoe dan ook, ik wist niet dat honden wel kleuren onderscheiden, maar dat hun spectrum wat beperkter is dan het onze.
Heersen zwermen killerdrones straks over het slagveld?
Een luchtruim gevuld door kunstmatig intelligente killerdrones, die autonoom bepalen wie blijft leven en wie zal sterven. Hoe waarschijnlijk is dat?
Zoals je in de video ontdekt, bevatten mensenogen drie soorten kleur-detecterende cellen: de kegeltjes. Elk soort kegeltje reageert verschillend op gekleurd licht. Het brein vergelijkt razendsnel de resultaten van de verschillende kegeltjes. Zo weten onze hersenen rood van groen te onderscheiden, en geel van blauw.
Honden hebben maar twee kegeltjes. Geel en blauw is geen probleem voor de viervoeters, maar rood en groen verschillen niet. Dat maakt hun wereld wat minder bont dan de onze.
Credit: Dr. Cyntia Cook
De video riep nieuwe vragen bij mij op. Als honden minder kleuren zien dan wij, zijn er dan ook weer kleuren die wij mensen niet kunnen observeren? Ik weet dat sommige vissen infrarood kunnen zien, maar ik zocht naar ‘nieuwe’ kleuren in het zichtbare gedeelte van het lichtspectrum.
En ze bestaan. Roodgroen en geelblauw – dat zijn de zogeheten ‘verboden kleuren’. Iets roodgroens heeft zowel een rode als een groene tint. Dat lijkt onmogelijk, maar dat is het niet. Het botst alleen in onze hersenen. Letterlijk.
Wanneer we rood licht zien, reageren de bijhorende kegeltjes. Die activeren op hun beurt neuronen, die het signaal (‘dit is rood!’) naar de hersenen sturen. Maar zodra groen licht ons oog bereikt, houden de neuronen zich helemaal stil. Het gebrek aan neuronactiviteit is een teken voor ons brein dat we naar iets groens kijken. Een vergelijkbaar setje neuronen doet hetzelfde voor geel en blauw.
Een mix van groen en blauw, groen en geel, rood en geel of rood en blauw is geen probleem. Maar roodgroen of geelblauw, dat mixt niet. De kleuren bestaan dus wel, maar we kunnen ze nooit zien.
Dat geheimzinnige deel van het kleurenspectrum blijft voor altijd off limits voor ons beperkende oog.