Steeds meer landen adviseren of verplichten mond- en neusbedekking tegen de verspreiding van het coronavirus. Omdat de schaarse professionele mondkapjes naar zorgpersoneel gaan, kruipen veel mensen nu zelf achter de naaimachine. Amerikaanse onderzoekers zochten uit welk materiaal je het best kan gebruiken als je zelf een mondkapje maakt.
Het coronavirus verspreidt zich via druppeltjes die door besmette mensen de lucht in worden gesproeid als ze hoesten, niezen, praten of ademen. Deze druppeltjes variëren sterk in grootte, van enkele nanometers (miljoensten van een millimeter) tot tienden van een millimeter. De grootste vallen snel naar de grond. De kleinere druppels, van minder dan 0,005 millimeter in doorsnee, kunnen een stuk langer in de lucht blijven zweven. Let wel: het is nog niet zeker dat het virus in deze piepkleine druppeltjes besmettelijk is. Toch raden veel landen aan om mondkapjes te dragen om de verspreiding van ziekmakende druppels tegen te gaan.
Hoe house zich ontwikkelde in Europa en de VS
De muziekstroming house sloeg in de jaren tachtig aan in Europa, maar niet in de Verenigde Staten. Cultuursocioloog Rens Wilderom ontrafelde waarom.
Amerikaanse onderzoekers tonen nu aan dat een combinatie van katoen met zijde of chiffon het meest efficiënt de kleine druppeltjes (van 10 nanometer tot 0,006 millimeter) tegenhoudt. Het is daarbij wel belangrijk dat het mondkapje goed aansluit op het gezicht. Zelf een kleine opening (1 procent van het totale oppervlak) zorgt dat de efficiëntie van het kapje tot 60 procent kan afnemen, schrijven de onderzoekers.
Elektrostatisch plakken
In het experiment maakten de onderzoekers in een mengkamer druppeltjes zoutoplossing van 10 nanometer tot 0,006 millimeter groot. Een ventilator blies deze druppeltjes met een snelheid waarmee je rustig uitademt door verschillende stukjes stof. Aan de andere kant maten ze hoeveel van de druppeltjes door de stof heen waren gedrongen.
Een laag katoen, gecombineerd met twee lagen chiffon bleek 80 tot 99 procent van de druppeltjes tegen te houden. Dat is bijna vergelijkbaar met de professionele N95-mondkapjes. Chiffon – een doorschijnende stof die vaak gebruikt wordt in avondjurken – vervangen door zijde of flanel geeft een vergelijkbaar resultaat.
Een mondkapje dat bestaat uit vier lagen zijden – zoals een meermaals dubbelgevouwen zijden sjaal – heeft volgens het onderzoek een efficiëntie van bijna 80 procent.
De combinatie van materialen werkt volgens de onderzoekers goed omdat de stoffen de druppeltjes op twee verschillende manieren wegfilteren. Grotere druppels kunnen niet door de strak geweven vezels van het katoen dringen. De kleinere druppeltjes die door de katoenvezels heen glippen, stuiten op het zijde, chiffon of flanel, dat een elektrostatische barrière vormt. De druppeltjes worden aangetrokken door de elektrostatische lading van dit materiaal, waardoor ze eraan blijven plakken.
Mondkapjes dragen
Zelfgemaakte mondkapjes kunnen dus aanzienlijke bescherming bieden tegen de overdracht van het virus via ademdruppeltjes, schrijven de onderzoekers. Mits goed gebruikt. Zoals genoemd moet het mondkapje goed aansluiten op het gezicht. Zorg ook dat je de buitenkant niet aanraakt tijdens het dragen. En was het mondkapje regelmatig.
Idealiter zou je ook je ogen moeten beschermen. Druppeltjes met het virus kunnen namelijk via het traanvocht in het neusholte komen.
