Hoe belangrijk is een geboortedag? Baby’s die in het weekend worden geboren in Engelse ziekenhuizen hebben een grotere kans op sterven dan baby’s die op een ander moment in de week ter wereld komen, impliceert een analyse van 1,35 miljoen geboorten.

Beeld: wikimedia commons/ Zivya
Beeld: wikimedia commons/ Zivya

Als de data per dag bekeken wordt, is het hoogste risico om te sterven op donderdag, niet zaterdag of zondag. Om meer duidelijkheid te krijgen over de verschillen in sterfterisico is verder onderzoek nodig, zeggen de onderzoekers.

Kunnen ­gedachten de bron zijn van fysieke klachten?
LEES OOK

Kunnen ­gedachten de bron zijn van fysieke klachten?

Sebastiaan van de Water zocht uit hoe wetenschappers het nocebo-effect proberen te begrijpen en onder de duim proberen te houden.

Van 2010 tot 2012 stierven er door de week 6,5 pasgeborenen per duizend bevallingen, vergeleken met 7,1 per duizend op zaterdag en zondag. ‘Het klinkt misschien weinig, maar het is wel significant’, zegt hoofdonderzoeker William Palmer van Imperial College Londen. Deze cijfers komen overeen met ongeveer 770 doden per jaar meer dan als alle baby’s zouden worden geboren op dinsdag – de dag met het laagste sterftecijfer.

De verschijning van het onderzoek valt samen met het voornemen van juniorartsen in Engeland om te gaan staken. Zij willen hun ongenoegen kenbaar maken met de veranderingen in hun contract, die als doel hebben om het aantal stafleden in het weekend te verhogen.

Geboortecomplicaties

Weekendgeboorten zijn ook niet goed voor moeders. Zij kregen iets vaker infecties, van 8,2 per duizend bevallingen door de week tot 8,7 per duizend in het weekend. Moeders die bevallen op zaterdag of zondag hebben ook meer kans op het uitscheuren van het perineum – dit lijkt verband te houden met een gebrek aan behandelend artsen, zegt Palmer.

Hoewel de wetenschappers een verband tussen andere geboortecomplicaties en een gebrek aan behandelend artsen hebben uitgesloten, is er meer onderzoek nodig om te kijken of personeelstekorten op andere niveaus de oorzaak kunnen zijn. ‘De meeste zorg wordt gedaan door vroedvrouwen, maar een groot deel van het werk wordt ook door juniorartsen gedaan’, zegt Palmer.

Andrew Whitelaw, emeritus hoogleraar neonatologie aan universiteit van Bristol, wijst erop dat het onderzoek een database gebruikt die niet alle data van iedere geboorte bevat. ‘Er is een globale toename in perinatale sterfte in het weekend’, zegt hij, ‘maar we hebben veel betere klinische informatie nodig om te weten hoe veel daarvan komt door verschillen in de kwaliteit van de klinische zorg.’

Dokters in staking

De Engelse minister van Gezondheidszorg Jeremy Hunt heeft toegezegd dat geen enkele juniorarts loonsverlaging zal krijgen nadat hun nieuwe contracten volgend jaar ingaan. Maar hoewel artsen een basisloonsverhoging krijgen van 11 procent, stellen ze dat sommigen het slechter krijgen vanwege de voorgestelde vermindering van het aantal uren dat is gekwalificeerd als irreguliere uren en dus beter wordt betaald.

Juniorartsen krijgen met het nieuwe contract bijvoorbeeld meer geld voor het werken tijdens irreguliere tijden, maar waar eerst de gehele zaterdag telde als irregulier, zijn dat nu alleen nog maar de uren na zeven uur ’s avonds.

De contracten zijn deels ontworpen om het goedkoper te maken om meer dokters beschikbaar te hebben in het weekend. Daarom is er een goede kans dat artsen in Engeland straks vaker in het weekend moeten werken, zonder het extra loon dat ze zouden krijgen met de huidige contracten.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.

Lees ook: