2015 staat al bijna voor de deur. De komende dagen staat New Scientist elke dag stil bij een van de tien belangrijkste items op de wetenschapsagenda in 2015. Dit keer: het herstarten van de Large Hadron Collider van Cern.
‘Probeer maar aan en uit te zetten.’ Dat is een veelgehoord advies bij de gemiddelde technische helpdesk, maar wanneer het gaat om de grootste machine ter wereld is dat nog niet zo gemakkelijk.
Onderzoekers aan het Europese deeltjesfysica-instituut Cern staan op het punt om de Large Hadron Collider te herstarten. De versneller staat sinds februari 2013 uit, zodat hij klaargemaakt kon worden om op hogere energieën, en dus snelheden, protonen op elkaar te knallen. De planning is om de versneller in mei 2015 weer aan te zetten.
‘Er is heel veel mis met de p-waarde’
De p-waarde is tegenintuïtief en wordt vaak onjuist gebruikt, stelt wiskundige Rianne de Heide. We moeten naar een alternatief.
Higgsdeeltje
De LHC heeft het tot nog toe goed gedaan. In 2012 ontdekte het het higgsdeeltje, het laatste ontbrekende puzzelstukje van het standaardmodel. Dat is de natuurkundetheorie die alle deeltjes en hun onderlinge interacties in een enkele wiskundige beschrijving weet te vangen. Nu de herstart dichterbij komt, maken sommige fysici zich echter zorgen dat hun machine nu niets nieuws meer zal ontdekken.
We weten dat het standaardmodel een onvolledige beschrijving biedt van het universum. Zo past de zwaartekracht op dit moment bijvoorbeeld nog niet in het model. Daarom moet er wel een nog meer-omvattende theorie bestaan. De hoop was dat het higgsdeeltje misschien wat gekke persoonlijkheidstrekjes zou hebben die als richtingaanwijzer konden dienen om fysici de juiste kant op te sturen, maar het lijkt er steeds sterker op dat het gevonden deeltje zich exact zo gedraagt als door het standaardmodel voorspeld.
SUSY
Een van de belangrijkste concurrenten voor het standaardmodel is de zogeheten supersymmetrische theorie, beter bekend als SUSY. Die stelt dat elk standaarddeeltje ook een zwaardere supersymmetrische partner heeft. Wanneer de LHC met een hogere botsingsenergie echter niet in staat is die superpartners te vinden, bezorgt dat fysici een dilemma van vele miljarden euro’s. Moeten ze dan een opvolger van de LHC bouwen die deeltjes op nog hogere energie op elkaar knalt in de hoop toch nog SUSY-deeltjes te ontdekken? Of moeten ze die hele supersymmetrie maar laten varen en iets nieuws bedenken?
Zolang er geen deeltjes opduiken die theoretici in de juiste richting duwen, zal die beslissing niet gemakkelijk zijn. Je kunt de LHC dan zo vaak aan-en-uit zetten als je wilt, maar daarmee los je die kwestie nog niet op.
Lees verder: