Verwarm een al gekookt ei niet in de magnetron. Dat is de les als je kijkt naar de vele filmpjes op het internet waar mensen in opgewarmde eieren happen. Op het moment dat ze hun tanden erin zetten explodeert het ei met een flinke knal. Hierbij verbrand je niet alleen je mond flink, je kan ook gehoorschade oplopen.
Twee onderzoekers van het akoestische adviesbureau Charles M. Salter Associates in San Francisco werden ingeschakeld als getuige-deskundige in een rechtszaak, aangespannen door de bezoeker van een restaurant. Hij zou brandwonden aan zijn gezicht en gehoorschade hebben opgelopen doordat een hardgekookt ei in zijn mond ontplofte. De zaak werd uiteindelijk buiten de rechtszaal geschikt, maar niet voordat het onderzoek was afgerond.
De onderzoekers warmden honderd gekookte eieren opnieuw op om het fenomeen te bestuderen. Een ei explodeert pas als je erin bijt of prikt. Daarom staken ze er een vleesthermometer in die tegelijkertijd de temperatuur van het eigeel mat. Ze keken hoe vaak en hoe hard de eieren knalden.
‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.
Superheet water
Het eigeel bleek in alle metingen heter dan de rest van het ei. Dit betekent dat het eigeel gevoeliger is voor de straling van de magnetron en dus meer opwarmt. Hierdoor ontstaat een onstabiele situatie. De onderzoekers denken dat in het eigeel kleine kamertjes vormen met superheet water. Dat is water dat heter is dan de kooktemperatuur maar toch net niet kookt. Een klein tikje is genoeg om dat water te laten koken. Dat tikje geef je wanneer je een hap neemt of er in prikt met een vork. Het kokende water wil meer ruimte en knalt uit de kamertjes waardoor het ei explodeert.
Gehoorschade
Om het risico op gehoorschade door een exploderend ei te bepalen maten de onderzoekers het geluid van de explosies op 30 centimeter afstand. Het bleken behoorlijke klappen die soms wel 86 tot 133 decibel haalden. Volgens de Nationale Hoorstichting kan geluid vanaf 80 decibel na langdurige blootstelling schadelijk zijn. En geluid boven de 120 decibel kan je gehoor direct beschadigen.
Maar van de eieren die de onderzoekers testten, knalde slechts een derde en die haalden niet allemaal de 133 decibel. ‘De kans dat een ei-explosie je gehoor beschadigt is dus klein’, zegt onderzoeker Anthony Nash in een persbericht. ‘Je speelt een soort ei-roulette.’
Behalve eieren exploderen ook gekookte aardappelen als je ze opwarmt in de magnetron. In de gebruiksaanwijzing van magnetrons wordt hiervoor gewaarschuwd. Maar bijna niemand leest die. Daarom pleiten de onderzoekers (en slachtoffers) ervoor dat het risico duidelijker wordt aangegeven.