San Francisco, California (VS) – Hypnose helpt niet bij het oproepen van oude herinneringen. Onderzoek toont aan dat hypnose slechts het vertrouwen in herinneringen versterkt.


Neem 96 studenten en hypnotiseer de helft: ideale omstandigheden voor en vergelijkend onderzoek. Joseph Green van Ohio State University vroeg alle 96 studenten de data van twintig nationale en internationale gebeurtenissen. Zij moesten het jaar, de maand en de dag ophoesten van gebeurtenissen zoals het begin van de Golfoorlog of de sterfdatum van rockster Kurt Cobain.
Aan het eind van het experiment werden de antwoordbladen ingenomen en moesten de studenten aangeven hoeveel vertrouwen zij in hun antwoorden hadden. Er was geen verschil in vertrouwen tussen de wel of niet gehypnotiseerde studenten. De onderzoekers plakten na twintig minuten zogenaamd nakijken op alle antwoordbladen een rode sticker. Studenten onder hypnose werden ondertussen weer bij gebracht. De onderzoekers vertelden dat alleen de deelnemers met één of meer fouten een rode sticker kregen. Fout betekent dat je meer dan drie maanden naast de juiste datum zit. Tien minuten kregen de studenten vervolgens om hun antwoorden te veranderen. Daarna moesten ze weer aangeven hoeveel vertrouwen ze in hun antwoorden hadden. Opnieuw was er geen verschil tussen het vertrouwen van de gehypnotiseerde studenten en de controlegroep.
Opvallend was dat de gehypnotiseerde studenten niet beter scoorden dan de bij hun positieven zijnde deelnemers. De proefpersonen hadden dus geen baat bij de hypnose als het gaat om het herinneren van gebeurtenissen. Maar van de gehypnotiseerde studenten veranderde 16,9% hun antwoorden terwijl 24,6% van de niet gehypnotiseerde studenten correctie nodig achtte. Green: “De deelnemers onder hypnose zeggen wel dat ze net zoveel vertrouwen hebben in hun antwoorden als de controlegroep, maar hun correctiegedrag suggereert anders. De deelnemers die de vragen onder hypnose beantwoordden, hebben blijkbaar onbewust toch vertrouwen in de kracht van de hypnose waardoor ze minder twijfelen aan hun antwoorden”.
De resultaten sluiten aan bij eerder onderzoek van Green waaruit blijkt dat 88% van de mensen gelooft dat onder hypnose herinneringen boven komen. “Hypnose verbetert niet het geheugen, maar zolang mensen geloven dat dit wel zo is, zullen zij meer vertrouwen hebben in hun antwoorden”, aldus Green. “Hypnose wordt gezien als een magisch waarheidsserum waar mensen ten onrechte heilig in vertrouwen. Herinneringen die onder hypnose naar boven komen mag je dus niet klakkeloos voor waar aannemen.”

Marijn Sandtke