Met nieuw ontdekte bacteriële enzymen uit menselijke darmen kan bloedgroep A dertig keer zo snel als voorheen worden omgezet in de universeel geaccepteerde bloedgroep O.
‘Met de nieuwe techniek kunnen we de aanvoer van donorbloed verbeteren, omdat bloedgroep O aan iedereen kan worden toegediend’, zegt biochemicus Steve Withers van de University of British Columbia. Withers presenteerde de resultaten deze week tijdens een bijeenkomst van de American Chemical Society. Hij stelt dat de ontdekking bijzonder nuttig kan blijken in afgelegen gemeenschappen, tijdens noodsituaties of tijdens gewapende conflicten, wanneer bloed vaak schaars is.
Darmwandsuikers
‘Op onze rode bloedcellen bevinden zich suikers’, zegt Withers. ‘We wisten dat diezelfde suikers ook worden geproduceerd aan de binnenzijde van de darmwand.’ Withers en zijn collega’s richten hun aandacht daarom op enzymen uit bacteriën in menselijke uitwerpselen. Hun redenatie was dat een aantal van die bacteriën zich voeden met darmwandsuikers, en daarvoor speciale enzymen gebruiken die die suikers afbreken.
‘Depressie zit niet alleen in het hoofd, maar in het hele lichaam’
Psychiatrisch epidemioloog Brenda Penninx onderzoekt het verband tussen mentale en lichamelijke gezondheid.
Om uit te vinden of hun redenatie klopte, isoleerden de onderzoekers uit menselijke darmbacteriën de genen die coderen voor enzymen. Vervolgens brachten ze die genen aan in het genoom van E. colibacteriën. Als de E.colibacteriën plotseling suikergerelateerde enzymactiviteit gingen vertonen, was dat het bewijs dat de betreffende genen codeerden voor dergelijke enzymen.
Nieuwe familie
De inspanningen van de onderzoekers leidden tot de ontdekking van een tot dan onbeschreven familie van enzymen. Die enzymen worden door darmbacteriën gebruikt voor het isoleren van suikers uit darmwandeiwitten.
Maar de fascinerendste ontdekking kwam toen het onderzoeksteam de nieuw ontdekte enzymen toevoegden aan bloed van bloedgroep A. Door de toevoeging van de enzymen bleek het suikergehalte in het bloed snel te dalen, resulterend in bloedgroep O. Vergeleken met de enzymen die tot nu toe hiervoor worden gebruikt, verloopt het proces dertig keer zo snel. Bovendien werkt het met volwaardig bloed, wat voorheen niet het geval was.
Kanttekening is wel dat behalve het suikergehalte bloedgroep A ook op een andere manier van bloedgroep O kan verschillen. Rhesus-positief bloed bevat namelijk een antisuikerantigeen, iets wat bloedgroep O niet heeft. De methode werkt dus alleen met rhesus-negatief bloed.
De nieuw ontdekte enzymen zullen eerst veiligheidscontroles moeten doorstaan alvorens ze kunnen worden ingezet voor menselijke bloedtransfusies. Maar het is een veelbelovende stap, zegt Withers. ‘We weten nu zeker dat de methode werkt. De proeven zullen uitwijzen of er onvermoede bijeffecten zijn.’
Vier hoofdgroepen
Ons bloed kan worden onderverdeeld in vier hoofdgroepen: A, B, AB en O. De rode bloedcellen hebben dezelfde vorm in elk bloedgroep, maar de suikers op het oppervlak van de bloedcellen verschillen. Bloedgroep A en B hebben elk hun eigen type suikers. AB-bloedcellen bevatten zowel A- als B-suikers. Bloedgroep O heeft geen suikers.
De suikers op het oppervlak van rode bloedcellen kunnen fungeren als antigenen. Dat houdt in dat als het immuunsysteem ze niet herkent, het systeem de bloedcellen zal aanvallen. Transfusie van bloed van bloedgroep B naar een persoon met bloedgroep A kan daardoor leiden tot een mogelijk fatale immuunreactie. Personen met bloedgroep O zijn daarom universele donors, aangezien hun bloed geen antigenen bevat.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: