Leiden (NL) – Ook het eten van schapenvlees kan Creutzfeldt-Jakob veroorzaken.


Overal duiken zieke beesten op: van gekke koeien tot mond- en klauwzeer-patiënten, er heerst van alles en nog wat. Het is belangrijk te weten of de zieke dieren schadelijk zijn voor mensen. Dr Sjef Verbeek, verbonden aan het Leids Universitair Medisch Centrum, heeft ontdekt dat het eten van schapenvlees besmet met de prionziekte scrapie ervoor zorgt dat je besmet raakt met de menselijke variant: Creutzfeldt-Jakob.

Schapen zijn een belangrijke besmettingsbron voor de ziekte van Creutzfeldt-Jakob.

Dat prionziekten overgedragen kunnen worden door besmet weefsel te consumeren, was al bekend. Een goed voorbeeld is kuru, een soort prionziekte die alleen in Papoea Nieuw-Guinea voorkomt. Daar raken hele generaties van sommige stammen besmet, omdat ze de gewoonte hebben de hersenen van hun overleden voorouders op te eten.
Verbeek onderzocht hoe een ziekte uit het voedsel in de hersenen kan komen. Wanneer hij scrapie-prionen in de bloedbaan van muizen spuit, komt hij tot de ontdekking dat het afweersysteem onder één hoedje speelt met de ziekmakende eiwitten.
De muizen waarvan hij het afweersysteem gedeeltelijk heeft uitgezet, bleken gedeeltelijk of geheel tegen de prionen beschermd te zijn. De controlemuizen werden wel snel ziek. Het afweersysteem vangt de ziekteverwekkers wel, maar in plaats van ze op te ruimen geeft het de prionen vervolgens door aan het zenuwstelsel. Vanaf dat punt zijn de hersenen snel besmet.
Verbeek denkt dat het gedeeltelijk uitschakelen van het afweersysteem een goede manier is om besmetting van prionen preventief tegen te gaan. Je krijgt weliswaar een verminderde weerstand, maar dat weegt op tegen het voorkómen van een dodelijke prionziekte.

Jocelyn Berdowski