De nieuw gevonden reusachtige exoplaneet HD 106906 b is een recordhouder. En wel van de langste afstand. De planeet die werd ontdekt door een internationaal team van astronomen, onder wie Tiffany Meshkat en Matthew Kenworthy van de Universiteit Leiden, draait op meer dan 650 maal de afstand aarde-zon rond zijn moederster HD 106906.
Nooit eerder is een planeet ontdekt die in zo’n wijde baan rond een ster draait. Daardoor past hij ook in geen enkele ontstaanstheorie van planeten of sterren. Planeten vormen zich normaal gesproken in een protoplanetaire schijf rond een jonge ster door de samensmelting van planetoïde-achtige objecten. Dit proces verloopt echter te langzaam voor het ontstaan van reuzenplaneten op grote afstand van hun ster. Een andere mogelijkheid voor het ontstaan van de planeet is door een snelle ineenstorting van materie in de schijf. Dergelijke schijven bevatten echter zelden genoeg materie op afstanden van honderden AE (Astronomische Eenheden), waaruit zo’n reuzenplaneet zou kunnen zijn ontstaan.
Meerdere alternatieve scenario’s zijn geopperd. Van het ontstaan van de ster en de planeet als dubbelstersysteem tot de vorming van de planeet dicht bij de ster, waarna een heftige gebeurtenis hem naar de buitenste regionen heeft geslingerd. De overgebleven materie lijkt een ring te vormen, ver binnen de baan van de planeet. ‘We denken dat dit in het nadeel is van het scenario waarbij de planeet is weggeworpen, omdat zo’n heftige gebeurtenis ook de gas- en stofschijf zou verstoren’, zegt astronoom en hoofdonderzoeker Vanessa Bailey van de universiteit van Arizona in een persverklaring.
Heino Falcke fotografeerde als eerste een zwart gat: ‘Nog mooier dan ik al die tijd had verwacht’
Heino Falcke, hoogleraar radioastronomie, maakte in 2019 de eerste foto van een zwart gat. Op dit moment doet hij onderzoek n ...
Het stelsel rond de ster HD 106906 is 13 miljoen jaar oud en daardoor gloeit planeet HD 106906 b nog na van zijn geboorte. Doordat de planeet ongeveer 1500 graden Celsius is (ongeveer 4500 graden kouder dan zijn ster), straalt hij vooral in infrarood, in plaats van in zichtbaar licht. Volgens Meshkat begrijpen we bij elke nieuwe planeet steeds meer van hoe en waar planeten worden gevormd. ‘Deze ontdekking is extra opwindend, omdat de planeet zo ver van zijn ster staat. Dit leidt tot vele intrigerende vragen over zijn ontstaan en samenstelling. Ontdekkingen zoals HD 106906 b leiden tot een beter begrip van de variëteit aan planetaire systemen.’
De resultaten worden binnenkort gepubliceerd in de Astrophysical Journal Letters.