Lang vóór de Neanderthalers liepen er in Nederland al primitievere oermensen rond. Bij Woerden zijn vuurstenen werktuigen ontdekt van zeker 370.000 jaar oud: de oudste voorwerpen ooit in ons land gevonden.

De vuurstenen werktuigen – meestal schrapertjes – kwamen de afgelopen jaren al aan de oppervlakte bij de zandwinning. Datering van de bodemlagen waarin ze zaten, wijst nu echter uit dat de werktuigen veel ouder zijn dan men aannam.

De oudste tot nu toe ontdekte sporen van bewoning in Nederland zijn zo’n 250.000 tot 300.000 jaar oud; de werktuigen uit Woerden zijn in elk geval 370.000 jaar, en misschien zelfs 600.000 jaar oud.

Een duik in het geheim achter vitaal ouder worden: ‘Je kunt veroudering afremmen’
LEES OOK

Een duik in het geheim achter vitaal ouder worden: ‘Je kunt veroudering afremmen’

Hoe kan het dat de ene mens kiplekker 90 jaar wordt, terwijl de andere struikelend van ziekte naar kwaal veel jonger overlijdt? Nemo-tentoonstelling L ...

Dat kan zelfs betekenen dat de eerste bewoners van Engeland daar via Woerden aankwamen, zeggen experts in het aprilnummer van NWT, en niet via Frankrijk, zoals de meeste mensen denken. Bij het Engelse kustplaatsje Pakefield zijn immers werktuigen gevonden die sterk lijken op die uit Woerden, en die ook ongeveer even oud zijn. Zo’n 600.000 jaar geleden zat Engeland nog vast aan het Europese vasteland, omdat de zeespiegel destijds veel lager stond dan nu.

Nijlpaarden

Behalve vuurstenen gereedschap kwamen er bij Woerden ook plantenzaden, muizenkiesjes en botresten uit de zandzuigmachine rollen. Die zijn afkomstig van onder meer mammoeten, rendieren en beren uit de laatste ijstijd, maar ook van neushoorns, nijlpaarden, en bosolifanten. Die leefden hier ongeveer 600.000 jaar geleden, toen het in Nederland veel warmer was.

De vondsten werden vergaard door amateur-archeoloog Pieter Stoel uit IJsselstein en gedateerd door TNO. Ruim twee jaar geleden waren de werktuigen nog onderdeel van de tentoonstelling Neanderthalers in Woerden. Toen dacht men nog dat Neanderthalers de voorwerpen hadden gemaakt. In werkelijkheid zou het nu gaan om primitievere voorlopers van de Neanderthalers, waarschijnlijk een oermens van het soort Homo heidelbergensis.