Het bouwen van organen uit stamcellen is weer een stapje dichterbij gekomen. Voor het eerst is het onderzoekers gelukt een enkele stamcel uit te laten groeien tot een volwaardig embryo.

Een zebravisembryo. Credit: Xu et al., 2014
Een zebravisembryo. Credit: Xu et al., 2014

Wetenschappers verbonden aan de universiteit van Virginia hebben een embryo gecreëerd uit slechts een embryonale stamcel. De onderzoekers isoleerden stamcellen uit zebravissen waarna ze de cellen stimuleerden met groeifactoren. Deze groeifactoren zijn eiwitten die betrokken zijn bij de deling en specialisatie van cellen in een embryo. Verbazingwekkend genoeg waren slechts twee groeifactoren nodig om de stamcellen te stimuleren tot de groei van een embryo. De onderzoekers publiceerden hun bevindingen deze week in het vakblad Science.

De Amerikaanse wetenschappers injecteerden stamcellen met de groeifactoren in verschillende concentraties en op verschillende plekken in de stamcel. Na 24 uur waren de stamcellen uitgegroeid tot volwaardige embryo’s. De onderzoekers stellen dat deze bevinding ze enorme controle geeft over de groei en ontwikkeling van een embryo. Het maken van embryo’s is een voorloper voor het ingewikkelde probleem van het bouwen van organen. Organen bevatten meer gespecialiseerde celtypen en complexere structuren dan embryo’s. Bovendien bevatten embryo’s nog geen vaatstelsels voor bloedtransport. ‘Nu we embryonale stamcellen kunnen instrueren tot de vorming van een embryo, is heel veel mogelijk’, zegt hoofdonderzoekster Christine Thisse in een persverklaring.

‘Invasieve exoten bestrijden  doet meer kwaad dan goed’
LEES OOK

‘Invasieve exoten bestrijden doet meer kwaad dan goed’

Het is doorgaans geen goed idee om invasieve exoten te bestrijden, stelt Menno Schilthuizen. Daarmee vertraag je het natuurlijke proces.

De wetenschappers willen het experiment nu herhalen met muizen. Hoewel muizen veel complexere dieren zijn verwacht de onderzoeksgroep dat het onwikkelingsmechanisme in muizen erg vergelijkbaar is met zebravissen. De onderzoekers hopen dat ze uiteindelijk uit stamcellen ook organen kunnen ontwikkelen. Dat zou het tekort aan organendonoren oplossen en complicaties bij orgaantransplantaties verminderen.

In veel gevallen moeten patiënten die een orgaantransplantatie ondergaan medicijnen nemen die het afweersysteem onderdrukken. De medicijnen voorkomen in sommige gevallen dat de patiënt het vreemde orgaan afstoot. Organen ontwikkeld uit stamcellen omzeilen dit probleem doordat ze uit de patiënt afkomstig zijn, en dus niet vreemd zijn voor het lichaam.

Lees verder: