De twee astronauten hebben de noodlanding met de Sojoez-raket zonder kleerscheuren overleefd. Maar voor ruimtestation ISS – en de ruimtevaart in het algemeen – zou de mislukte vlucht wel eens verreikende gevolgen kunnen hebben .

International Space Station. Beeld: NASA/ESA
Wie kan de astronauten in het ISS een handje helpen? Beeld: NASA/ESA

Kort na de lancering op 11 oktober ondervond een Sojoez-raket een probleem met een van de boosters. Dat dwong de astronauten die met de Russische ruimtevaartuig naar het internationale ruimtestation ISS zouden reizen een noodlanding te maken, zo’n 400 kilometer van de lanceerplaats in Kazachstan.

Gaan we buitenaards leven ontdekken op ijsmanen?
LEES OOK

Gaan we buitenaards leven ontdekken op ijsmanen?

De ruimtevaartorganisaties NASA en ESA spenderen momenteel miljarden aan missies naar de ijsmanen rond de planeten Jupiter en Saturnus.

De astronauten, de Amerikaan Nick Hague en de Rus Aleksej Ovtsjinin, bleven ongedeerd. Maar het had ook anders kunnen aflopen: ze moesten een heftige rit doorstaan, waarbij de g-krachten opliepen tot 6, 7 g. Een gemiddelde persoon kan al flauwvallen bij een blootstelling aan 5 g.

Lancering opgeschort

De storing kan ingrijpende gevolgen hebben: de Sojoez-raket en -capsule zijn momenteel de enige ruimtevoertuigen die mensen naar het ISS kunnen transporteren. Vooralsnog zijn alle bemande lanceringen echter opgeschort. NASA en het Russische ruimtevaartagentschap Roskosmos willen eerst achterhalen wat er precies fout ging bij deze lancering, en hoe ze dergelijke problemen in de toekomst kunnen voorkomen. Dat betekent dat momenteel niemand het ruimtestation kan bereiken.

Het ongeval is de tweede in een reeks: een paar weken geleden detecteerden de ruimtevaartorganisaties een lek in de Sojoez-capsule die momenteel aan het ISS is gekoppeld. Als de drie astronauten die momenteel aan boord zijn van het ISS naar huis willen reizen, kan dat in deze beschadigde Sojoez-capsule. Het gat is inmiddels gerepareerd en zat op een relatief ongevaarlijke plek: in een onderdeel dat geen rol speelt bij de terugkeer in de dampkring. Maar als de astronauten ervoor kiezen met deze capsule te reizen, moeten ze dat snel doen. De Sojoez-capsule wordt in januari afgeschreven. Als de ISS-bemanning ervoor kiest pas na die tijd terug te keren, zal Roskosmos dus eerst een nieuwe, lege capsule omhoog moeten sturen voor hun terugreis.

Onbeheerd

Soyuz-raket
De Sojoez-raket in 2006.
Bron: NASA/Bill Ingalls

Dat stelt de drie astronauten voor een dilemma: als ze nu in de gerepareerde capsule naar huis keren, moeten zij het station onbeheerd achterlaten. De andere optie is dat zij hun missie verlengen tot het moment dat er een nieuwe, veilige raket beschikbaar is die een nieuwe lading astronauten naar het ISS kan brengen. De bevoorrading speelt in ieder geval geen rol bij de keuze. Er zijn andere, onbemande ruimtevaartuigen beschikbaar die voedsel en brandstof naar het station kunnen brengen.

Alternatief

Er is een grote kans dat het lang gaat duren voordat er weer een Sojoez-raket naar de ruimte vertrekt. NASA is altijd zeer voorzichtig als levens van astronauten op het spel staan. De organisatie zal waarschijnlijk geen enkel risico willen nemen met de nu al twee keer onbetrouwbaar gebleken Sojoez-apparatuur.

Maar wat is het alternatief? NASA is in 2011 gestopt met de spaceshuttle die voorheen astronauten naar boven bracht. Het idee was de shuttlediensten snel te vervangen door capsules van SpaceX en Boeing. Maar door vertragingen en bezuinigingen zijn deze nieuwe ruimtevaartuigen pas op zijn vroegst medio 2019 klaar. NASA zal dit proces niet versnellen, ze zullen de tijd willen nemen om hun uitgebreide risicoanalyses en testprotocollen uit te voeren.

Dat betekent dat alleen China nu in het bezit is van een voertuig dat mensen naar de ruimte kan brengen. Maar China maakt momenteel geen deel uit van de internationale samenwerking in het ISS. Het is wel degelijk mogelijk om de Chinese Shenzhou-capsule, die in veel opzichten lijkt op het Sojoez-model, te koppelen aan het ISS – maar het zou een technisch en politiek hoogstandje vergen om dit voor elkaar te krijgen.

LEESTIP Geïnteresseerd in foto’s van de aarde? Bekijk het boek Blik van boven in onze webshop.

Verouderd

Als de astronauten ervoor kiezen naar huis te keren voordat het volgende team arriveert, zal het ISS voor het eerst sinds 2000 leeg zijn. Dat zou geen goed nieuws zijn: het ISS is een toch al verouderd beestje dat regelmatig reparaties vergt. Achterstallig onderhoud zou de nagel aan de doodskist van het station kunnen zijn, en daarmee zou een belangrijke troef van de ruimtevaart verloren kunnen gaan.

Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.

Lees verder: