Honingbijen pakken dode nestgenoten en slepen ze uit de korf. Zo worden infecties voorkomen, die zich razendsnel kunnen verspreiden in korven waar veel bijen dicht op elkaar leven.

Sommige honingbijen verwijderen dode bijen uit hun korf. Bron: Ali McAfee

‘De honingbijen werken samen om zich te verdedigen tegen ziekten,’ zegt Alison McAfee van de Universiteit van British Columbia, Canada. Maar niet alle korven verwijderen hun lijken. McAfee en haar collega’s hebben uitgezocht waarom dit zo is.

In 2017 ontdekten McAfee en haar team twee feromonen, genaamd oliezuur en beta-ocimen, die alleen worden afgegeven bij dode bijenlarven. Toen ze deze ‘dode feromonen’ over honingbijen sproeiden, werden de zenuwcellen in de antennes van bepaalde bijen actiever dan bij andere bijen. Dit suggereert dat de bijen die belast zijn met het verwijderen van de de doden beter in staat zijn om de feromonen te ruiken.

Frans de Waal (1948-2024): ‘Zo speciaal zijn wij mensen niet’
LEES OOK

Frans de Waal (1948-2024): ‘Zo speciaal zijn wij mensen niet’

Primatoloog Frans de Waal is op 14 maart 2024 overleden. In juni 2019 interviewde New Scientist De Waal. De les die hij meegaf: ‘zo speciaal zijn wi ...

Het team heeft nu de feromonen toegediend aan gezonde larven. Zoals verwacht verwijderden werkbijen deze individuen van het nest. Verder sleurden bijen van kolonies waar lijken werden verwijderd meer larven uit de korf dan die van andere nesten.

Infecties voorkomen

LEESTIP Allerlei soorten bijen worden steeds meer met uitsterven bedreigd. Noah Wilson-Rich geeft in dit boek Bijen. Hun leven en rol in de natuur informatie over bijensterfte en over veel verschillende bijensoorten.
€ 27,50
Bestel in onze webshop

Het vermogen van bepaalde bijen om de dood te ruiken kan komen door twee eiwitten aan hun antennes, OBP16 en OBP18. Deze eiwitten zijn grotendeels afwezig in bijen die geen lijken verwijderen. ‘OBP16 en OBP18 binden aan geurmoleculen, transporteren ze naar de neuronen en stimuleren die, wat leidt tot een geurervaring’, zegt McAfee.

Dit onderzoek stelt ons in staat om bijen te fokken die die twee eiwitten aanmaken en daarom hun doden verwijderen. Korven zonder lijken zijn minder gevoelig voor infecties.

In 2017 had het team selectief bijen gefokt die dertien eiwitten tot expressie brachten die gelinkt zijn aan het verwijderen van doden, waaronder OBP16 en OBP18. Na drie generaties verwijderden de kolonies meer van hun doden en waren ze resistenter tegen verschillende ziekten.

Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.

Lees verder: