Lieven Scheire presenteert al jaren wetenschapsprogramma’s op tv, maar mist daarbij verdieping. Daarom maakt hij elke maand met een vaste groep wetenschapsliefhebbers de succesvolle podcast Nerdland.
Waarom koos u voor een podcast als medium?
‘In wetenschapsprogramma’s op tv is geen ruimte voor verdieping. Bij De schuur van Scheire losten we dat op door mensen die meer wilden weten naar de website te sturen. Dat werkte goed zolang het programma liep, maar daarna raakten we die online gemeenschap snel kwijt.’
‘Ik merk dat het publiek wel hongerig is naar verdieping, en ikzelf ook. Daarom ben ik met een groep onderzoekers en popularisatoren de podcast Nerdland begonnen. Daar zit geen rechtstreeks verdienmodel achter – ik doe het in mijn eigen tijd, met eigen kosten – maar we hoeven ook geen enkele verantwoording af te leggen. Televisie is nu mijn werk, daar haal ik mijn inkomsten uit, maar in de podcast kan ik echt mijn ei kwijt.’
'Mensen zijn huiverig voor onbekend voedsel'
Cagla Cinar onderzoekt onze afkeer van onbekend voedsel. Want waarom eten mensen bijvoorbeeld niet graag een reep gemaakt van insecten?
Hoe bepalen jullie de onderwerpen?
‘We houden allemaal het wetenschappelijke nieuws voortdurend goed bij. Daaruit kiezen we dan de leukste dingen – waarbij we er wel op letten dat er voldoende wetenschap achter zit. Laatst was er bijvoorbeeld een octopus die een dolfijn had gewurgd. Dat is natuurlijk een prachtige eyecatcher, maar uiteindelijk ging het item vooral over de cognitieve vermogens van de octopus. Deed die het bewust of instinctief?’
Zijn er ook items geweest die minder geslaagd waren?
‘Ja, maar die knippen we eruit. Soms wordt het te feitelijk. Vergelijk het met een programma zoals Voetbal Inside: dat kijk je niet voor de uitslagen van wedstrijden, maar voor de meningen eromheen. Net zo willen wij geen overzicht geven van het wetenschappelijke nieuws, maar vertellen wat we ervan vinden. Soms lukt dat niet, omdat we ergens onvoldoende vanaf weten. Dat was bijvoorbeeld het geval bij een item over een nieuw soort insulinecellen. We hebben maar één levenswetenschapper, Hetty Helsmoortel, dus als zij er niet bij zit, hebben we op dat gebied een probleem.’
Jullie zoeken ook weleens dingen op tijdens de opname, toch?
‘We zitten inderdaad allemaal met laptops aan tafel. Dat is best chaotisch, maar ook wel handig. Daarom vind ik podcasts een tof genre: je kunt heel los en informeel met elkaar praten. Op tv en op de radio is alles altijd heel strak geregeld en moet je extra goed Nederlands praten. In een podcast mag het allemaal wat klungeliger, alsof je een gesprek hebt in een café.’
‘Daarnaast zoeken we soms iets achteraf op. Dan monteren we een extra stukje uitleg in de podcast. En we zeggen ook weleens dat we iets niet weten – dat is helemaal niet erg.’
Hoeveel luisteraars hebben jullie nu?
‘Ongeveer 12.000 per aflevering. Dat is best snel gestegen, want de eerste aflevering – ongeveer een jaar geleden – had zo’n 1500 luisteraars. Het is nu nog steeds een hobbyproject. Om het verder te laten stijgen, moet er wat meer redactiewerk worden gedaan, bijvoorbeeld met extra jingles. Het liefst zou ik een videopodcast maken, omdat we ook veel leuke filmpjes tegenkomen, maar dat is voorlopig nog een brug te ver.’
Wat is uiteindelijk uw droom met Nerdland?
‘Een tv-programma maken zoals Voetbal Inside, maar dan over wetenschap. Bij de meeste praatprogramma’s mogen items nooit te lang duren. Dan moet er gauw een spectaculair filmpje tussendoor. Maar bij voetbalshows mogen de gasten wel eindeloos over looplijnen en buitenspel praten. Daar ben ik best jaloers op. Ik ben ervan overtuigd dat een groot publiek naar een soortgelijk programma over wetenschap zou kijken. Als ik een grote zak met geld had, zou ik naar een zender stappen en aanbieden om het hele programma zelf te betalen.’
Elke maand is er een aflevering van de podcast Nerdland. Deze is gratis te beluisteren via een podcast-app of nerdland.be.