De beruchte toxiciteittest LD50 wordt afgeschaft. Dat hebben de 29 OESO-landen beslist. Andere testen moeten de giftigheid van nieuwe pesticiden en andere potentieel gevaarlijke stoffen aangeven, voordat ze op de markt komen.
De LD50 -wat staat voor letale dosis 50%- was één van de meest gruwelijke laboratoriumtesten. Telkens werd een groep van minstens twintig laboratoriumratten opgeofferd. Zij kregen een hoeveelheid van de te testen stof ingespoten totdat de helft van de dieren overleed. De dieren die het overleefden, waren er vaak miserabel aan toe. De test moest op een gestandaardiseerde manier aangeven hoe giftig een nieuw product was. De hoeveelheid product waarbij 50% van de diertjes het begaf, vormde een aanduiding voor die giftigheid.
De test, die vijftig jaar geleden werd opgezet, moet niet langer worden gebruikt om een pesticide of een andere mogelijk gevaarlijke stof op de markt te brengen. De beslissing is door de OESO al in november genomen. Het nieuws werd echter nauwelijks opgepikt door de media.
‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.
De Europese landen vroegen al langere tijd om een diervriendelijk alternatief. De VS en Japan hielden echter voet bij stuk. Vandaar dat bedrijven die een product wilden lanceren in een land dat de LD50-test al had afgeschaft, toch nog vaak de test deden. Wanneer ze later hun product in de VS of Japan wilden introduceren, moesten ze immers hun gehele toxiciteitstudie opnieuw uitvoeren. In november kwam ten slotte het verdict: de LD50 wordt in alle 29 OESO-landen vervangen.
Minder proefdieren
Bob Combes, directeur van het Britse Fonds voor de Vervanging van Dieren in Medische Experimenten, vertelt in New Scientist hoe blij hij is met de beslissing. “Bedrijven weten nu dat ze nergens ter wereld nog een LD50 nodig hebben; dat zal het aantal proefdieren drastisch doen afnemen,” juicht Combes. “Ook wetenschappelijk rammelde de test,” vervolgt hij. “De dieren kregen een zo hoge dosis te verwerken dat de dood vaak slechts een indirect gevolg was van het product zelf. Als je de test een dag later in hetzelfde lab en onder dezelfde omstandigheden uitvoerde, kon je andere resultaten verkrijgen.”
Het is niet zo dat met de afschaffing van LD50 alle dierenleed de wereld uit is. Drie alternatieve testen, die zijn ontwikkeld in Groot-Brittannië, Duitsland en de VS, gebruiken weliswaar wel minder dieren die meestal overleven. Volgens Herman Koeter, die voor de OESO de testrichtlijnen opstelde, zijn er best andere parameters dan mortaliteitscijfers om de giftigheid van een stof na te gaan. Een regelmatige controle van de leverenzymmetabolieten bijvoorbeeld geeft al veel informatie over het potentiële gevaar van chemicaliën.
