Het wereldrecord thermo-akoestisch koelen is verlaagd tot -70ºC.
Een thermo-akoestische koeler werkt op geluidsgolven van 400 Hz (een laag brommend geluid), het voordeel is dat je geen koelmiddelen zoals CFK’s nodig hebt. Hassan Tijani promoveert deze week op een door hemzelf ontwikkelde thermo-akoestische koeler die het record thermo-akoestisch koelen van -63ºC verbeterde en op -70ºC bracht. De koeler bestaat voornamelijk uit een luidspreker en een stack. Een stack is een buis van zeven centimeter dik en acht centimeter lang. Hierin zitten honderdvijftig platen van maximaal 0,1 millimeter dik, met vislijn bij elkaar gehouden. Het geheel is gevuld met helium.
De boxen sturen geluidsgolven door het systeem die een staande golf creëren in de stack. Door deze golf comprimeert en expandeert het helium, bij het comprimeren warmt het gas op en bij de expansie koelt het af. Door deze temperatuurfluctuaties verplaatst de warmte zich continu door de stack. Koelwater koelt de warme kanten af, waardoor het systeem als geheel afkoelt. Met slimme veranderingen in het ontwerp bereikte Tijani zijn wereldrecord.
De geschiedenis van de wiskunde is diverser dan je denkt
Wiskunde is niet alleen afkomstig van de oude Grieken. Veel van onze kennis komt van elders, waaronder het oude China, India en het Arabisch Schiereil ...
De thermo-akoestische koeler, de boxen zitten aan de bovenkant en de onderkant koelt af.
Amerikaanse onderzoekers doen al twintig jaar onderzoek aan de thermo-akoestische koeler. Zij verwachten dat de techniek in de toekomst de huidige koelkastkoeling kan vervangen. In marineschepen en op chips wordt de koeler zelfs al toegepast. NASA wil ze ook in de ruimtevaart gaan gebruiken. Door het systeem om te draaien kan zonnewarmte geluidsgolven opwekken. Deze golven zorgen dan op hun beurt weer in een tweede thermo-akoestische koeler voor de verkoeling van bijvoorbeeld elektronica. In Nederland was Tijani vijf jaar geleden de eerste wetenschapper in het vakgebied en hij zal ook de laatste zijn. Na zijn promotie is Tijani’s onderzoek afgelopen er is geen geld voor een vervolg.
Marijn Sandtke
