Cambridge, Massachusetts (VS) – Volwassen cellen kunnen klonen vormen, maar het is een uiterst moeizame klus. Stamcellen lijken betere kandidaten.


Ontstaan klonen, zoals het bekende schaap Dolly, uit volwassen cellen of uit zeldzame stamcellen? Student Konrad Hochedlinger en zijn medeonderzoekers van het Whitehead Instituut voor biomedisch onderzoek losten dit deel van het kloneringsvraagstuk op. Ze toonden als eerste aan dat volwassen cellen, zoals die van de huid, klonen kunnen vormen. Het is alleen een uiterst moeilijk karwei. “Het lijkt er eerder op dat zeldzame stamcellen, 'oercellen' die zich verschuilen in onze weefsels en organen, deze klonen vormen”, denkt Hochedlinger.
De nieuwe informatie is erg belangrijk voor de verdere ontwikkeling van het therapeutisch kloneren. Dit is een techniek waarbij men de kern uit een eicel verwijdert en vervangt door de kern van een andere cel. Het klompje cellen dat vervolgens uitgroeit, zit barstensvol embryonale stamcellen. Deze kleine medische mirakels kunnen zieke weefsels en organen vervangen. Wetenschappers denken dat ze met de toepassing van stamcellen ziekten zoals Alzheimer of diabetes kunnen genezen. Over het kloneren van embryonale stamcellen bestaan inmiddels hele handboeken, maar de techniek is omstreden omdat de cellen uit embryo's komen. Aantrekkelijker is het kloneren van volwassen cellen, maar hier is nog erg weinig over bekend.
Om de 'kloneringspotentie' van volwassen cellen te testen, gebruikten de onderzoekers afweercellen. Die zijn makkelijk te hanteren, want na kloneren is hun oorsprong, volwassen cel of oercel, snel bekend door de aanwezigheid van unieke 'vlaggetjes' op de cel.
De biomedische onderzoekers kloneerden afweercellen van muizen in twee stappen met een speciale techniek. Hochedlinger: “Normale technieken zijn te inefficiënt om volwassen cellen te kloneren. Met onze nieuwe kloneringstechniek hebben wij het uiteindelijk toch voor elkaar gekregen, maar het was een hels karwei. Het kloneren van stamcellen leverde wetenschappers tot nu toe veel betere resultaten. Daarom ontstaan veel klonen waarschijnlijk toch uit die zeldzame oercellen en niet uit volwassen cellen,” denkt Hochedlinger, “maar waterdichte bewijzen hebben we nog niet.”

Frederique Melman