Een jaar nadat in het Duitse Garching een verbeterde testreactor in gebruik is genomen, hebben fusie-onderzoekers bewezen dat ze plasma goed in toom kunnen houden.
Met acht magnetische spoelen weten de Duitse onderzoekers allerlei instabiliteiten in fusieplasma tegen te gaan. Daardoor blijft het plasma stabiel opgesloten in het magneetveld. Dergelijke instabiliteiten vormen een van de grote problemen bij kernfusie. Het gloeiend hete plasma, tot wel honderd miljoen graden, mag de wand van het plasmavat namelijk niet aantasten.
Cadarache
Experimenten van de laatste jaren, onder meer in San Diego, gaven onduidelijkheid over de betrouwbaarheid van beschikbare technieken die instabiel plasma tegengaan. Een beslissing over de besteding van driehonderd miljoen euro hiervoor bij de bouw van de toekomstige fusiereactor ITER, die verrijst in het Zuid-Franse Cadarache, is uitgesteld tot 2012. Het experiment in Garching, met de ASDEX Upgrade in het Max-Planck-Institut für Plasmaphysik, geeft goede hoop dat er dan een positief besluit kan vallen.
‘Er is heel veel mis met de p-waarde’
De p-waarde is tegenintuïtief en wordt vaak onjuist gebruikt, stelt wiskundige Rianne de Heide. We moeten naar een alternatief.
Het komende jaar zullen de Duitse wetenschappers voor een goede onderbouwing verdere testen en metingen uitvoeren. Ze willen ook beter begrijpen hoe de rand van het plasma zich gedraagt, iets wat in hun kleine installatie niet goed gesimuleerd kan worden. Theoretisch-natuurkundigen zullen zich met name hieraan moeten wijden.
Met de instabiliteiten, Edge Localized Modes (ELM’s) genoemd, kan wel tot tien procent van de energie in het plasma worden uitgestoten. De nieuwe controlespoelen zorgen ervoor dat de ELM’s vaker optreden, maar op een onschadelijk niveau. Het voordeel daarvan is dat verontreinigingen in het plasma zich via de kleine ELM’s laten verwijderen.
Erick Vermeulen