POTSDAM (D) – De Tibetaanse Hoogvlakte bestaat niet uit één stuk. Onderzoekers publiceerden in Science hun bewijs op basis van seismisch onderzoek.


De botsing van het Indische continent met het Aziatische, zo'n vijftig miljoen jaar geleden, creëerde de Tibetaanse Hoogvlakte. Vanaf het oppervlak gezien lijkt de Tibetaanse Hoogvlakte uit één stuk te bestaan. Vlak onder het oppervlak blijkt de vlakte helemaal niet zo eenvormig. Al twee jaar geleden suggereerden onderzoekers in Nature dat de hoogvlakte wel eens uit twee delen zou kunnen bestaan. Nu heeft een Duits/Russisch team op basis van seismisch onderzoek het bewijs voor deze uitspraak geleverd.

De onderzoekers werken bij het GeoForschungsZentrum in Potsdam, aan de universiteit van Berlijn en aan het instituut voor aardfysica in Moskou. Ze analyseerden een verzameling gegevens van twee meetcampagnes van vijf jaar geleden. Deze data was tot nu toe hoofdzakelijk gebruikt voor het modeleren van korststructuren. De wetenschappers maakten gebruik van 759 sinusvormige grafieken. De grafieken zijn het resultaat van seismisch onderderzoek.

Seismisch onderzoek begint met kleine ondergrondse ontploffingen. De golven die bij zo’n ontploffing ontstaan, weerkaatsen tegen structuren in de grond. De tijd die het zo’n golf kost om terug te komen, geeft informatie over de plaats en de precieze structuur van de grond. Zo geven bepaalde terugkaatsingspatronen informatie over de temperatuur van de aardmantel. Andere vertellen meer over de chemische samenstelling of over de vorm van de aardkorststructuren.

De onderzoekers namen veranderingen waar in de snelheid waarmee golven terugkomen. Zo’n snelheidsverandering, in dit geval zes tot acht procent, komt door een temperatuursverschil van vijfhonderd tot zevenhonderd graden en door een hoog magnesiumgehalte in de mantel. De wetenschappers laten hiermee zien dat de relatief koude (400 kelvin) Indische mantel over de Aziatische mantel van zo’n duizend kelvin schuift.

Dat schuiven van de platen gaat overigens niet zo heftig, want tot nu toe hebben de onderzoekers geen zware aardbevingen waargenomen.

DR