Het injecteren van extra stamcellen in de hypothalamus blijkt bij muizen veroudering tegen te gaan. Wetenschappers zien daarin nieuwe aanknopingspunten voor het ontwikkelen van medicijnen tegen verouderen.

Neuronen in een muizenbrein. Beeld: Nathan Danielson, Losonczy Lab, Columbia University

Door de hypothalamus van oude muizen te injecteren met extra stamcellen, afkomstig van de hersenen van pasgeboren muizen, blijven muizen twee tot vier maanden extra leven. Dat blijkt uit onderzoek geleid door moleculair bioloog Dongsheng Cai van de Albert Einstein College of Medicine in New York. Omgekeerd geldt, zo toonde dezelfde studie aan, dat muizen enkele maanden korter leven als je hun hypothalamusstamcellen vernietigt. ‘De muizen waren trager van geest, en scoorden minder op vlakken als geheugen, coördinatie, spiermassa, uithoudingsvermogen en huiddikte’, zegt Cai.

De stamcellen in de hypothalamus zijn cruciaal omdat ze nieuwe neuronen produceren. Die aanmaak van nieuwe neuronen houdt nooit helemaal op, maar rond middelbare leeftijd – ongeveer 10 of 11 maanden in een muizenleven – gaan er meer cellen dood dan er bijkomen. Tegen de tijd dat muizen 2 jaar oud zijn – vergelijkbaar met iemand van 70 – zijn de cellen in principe allemaal verdwenen, zegt Cai.

Kunnen ­gedachten de bron zijn van fysieke klachten?
LEES OOK

Kunnen ­gedachten de bron zijn van fysieke klachten?

Sebastiaan van de Water zocht uit hoe wetenschappers het nocebo-effect proberen te begrijpen en onder de duim proberen te houden.

LEESTIP In Eeuwig houdbaar leest u alles over de veroudering van ons lichaam en de manieren waarop we dat kunnen tegengaan. Bestel nu in onze webshop.

MicroRNA

Voorafgaand aan de transplantatie bewerkten de onderzoekers de stamcellen zodanig dat ze een antiontstekingswerking in de muizen in gang zetten. Zonder die bewerking zouden de stamcellen afsterven. Dat suggereert dat ontstekingsreacties de oorzaak kunnen zijn van het massale afsterven van hersenstamcellen op latere leeftijd.

Cai en zijn collega’s ontdekten dat de geïnjecteerde stamcellen grote hoeveelheden microRNA’s afscheiden. Dit zijn kleine moleculen die de werking van genen kunnen beïnvloeden. Het is bekend dat de samenstelling van microRNA in ons bloed verandert naarmate we ouder worden. Wat de functie is van het microRNA dat de hersencellen afgeven, kan Cai nog niet zeggen, maar het lijkt erop dat ze biologische stress en ontstekingsreacties tegengaan.

Behandeling tegen verouderen

Cai sluit niet uit dat de bevindingen van zijn onderzoeksteam ooit zullen leiden tot een behandeling tegen verouderen. Zodra de microRNA’s zijn geïdentificeerd, zou het in theorie mogelijk moeten zijn om drugs te ontwikkelen die hun effecten nabootsen, zegt hij.

Zo’n therapie zou over ongeveer 30 jaar op de markt kunnen zijn, aldus gerontoloog Richard Faragher van de universiteit van Brighton. Hij laat weten dat andere onderzoeksteams op dit moment al werken aan microRNA-geneesmiddelen. Een alternatieve strategie kan zijn om ontstekingsreacties meer in het algemeen te bestrijden. ‘We kunnen meerdere kanten op’, zegt Faragher.

Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.

Lees verder: