Soepschildpadden in de Great Barrier Reef in Australië hebben steeds meer herpes-geïnduceerde tumoren. Het lijkt erop dat vervuiling van het water daar de oorzaak van is.

schildpad1
Steeds meer schildpadden worden getroffen door de herpes-geinduceerde tumoren. – Beeld: Karina Jones, James Cook University

De dieren lijden aan een herpesvirus dat specifiek voor schildpadden is. Dat virus veroorzaakt fibropapillomatosis, tumorgroei op de ogen, poten, staart, schild en ingewanden.

‘De tumoren zijn goedaardig, maar ze kunnen wel dertig centimeter groot worden en het zicht van de schildpadden blokkeren’, zegt Karina Jones van de James Cook University in Townsville, Australië. ‘Daarmee wordt het voor de dieren lastig om voedsel te vinden en om predatoren of boten te zien.’

‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’
LEES OOK

‘De mooiste dingen ontdek je door er niet specifiek naar te zoeken’

Medisch bioloog Yvette van Kooyk wil het immuunsysteem leren kankercellen aan te vallen door hun suikerjas-vermomming weg te knippen.

Bovendien lopen de schildpadden met tumoren een groter risico op andere infecties, zegt Jones. ‘Ernstig zieke schildpadden overlijden doordat ze magerder zijn en door andere ziekteverwekkers worden aangedaan’, zegt Jones.

Toeristen

Uit nog ongepubliceerde onderzoek van Jones en haar onderzoeksteam blijkt dat het herpesvirus het meest voorkomt in een smal gedeelte van de Cockle Bay. Die baai ligt midden in het rif en nabij Magnetic Island en is een populaire bestemming voor toeristen. In het gebied lijdt ongeveer de helft van de schildpadden aan fibropapillomatosis. Dat percentage staat in schril contrast met nog geen 10 procent van de schildpadden in de rest van de baai.

De oorzaak van de uitbraak is nog onbekend, maar milieuverontreiniging staat boven aan de lijst met verdachten. ‘We zien de tumoren over heel de wereld specifiek terug op plekken waar veel menselijk activiteit is’, zegt Jones.

schildpad2
Beeld: Karina Jones, James Cook University

Trigger

Schildpadden die in een schonere omgeving leven dragen het virus ook, maar in dat geval is de infectie vaak latent en vertonen de schildpadden geen symptomen’, zegt Jones. ‘We denken dat er een externe trigger voor nodig is om de tumoren te laten groeien.’

Ook onder schildpadden in Florida en Hawai komt fibropapillomatosis steeds meer voor, vooral nabij landbouwgrond aan de kust. Die landbouw zou wel eens verantwoordelijk voor de vervuiling van het water kunnen zijn. Waar Doug Mader van het Schilpaddenziekenhuis in Marathon, Florida, twintig jaar geleden nog zo’n zes tot acht dieren per maand behandelde, verzorgt hij momenteel datzelfde hetzelfde aantal in een week, zo vertelt hij.

Ook Mader denkt dat de stijgende incidentie te wijten is aan vervuiling van het water door de mens. ‘Er wordt gedacht dat vervuiling het immuunsysteem van de schildpadden verzwakt. Daarmee worden de dieren vatbaarder voor ziekte’, zegt hij.

‘Nu willen we vast gaan stellen welke chemicaliën er precies verantwoordelijk zijn, als inderdaad blijkt dat vervuiling de schildpaddenplaag veroorzaakt’, zegt Jones. Momenteel zoekt haar onderzoeksgroep naar aanwijzingen over die chemicaliën in rapportages over de waterkwaliteit door de jaren heen. Bovendien zijn de onderzoekers van plan watermonsters te gaan nemen. Die monsters moeten getest worden op verschillende chemicaliën, als zware metalen, meststoffen en componenten van pesticiden.

Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief. 

Lees ook: