Bultrugwalvissen vertonen vreemd gedrag. De zeezoogdieren komen bij elkaar in grote groepen van soms wel tweehonderd dieren, gedrag dat nog nooit eerder is waargenomen.
Gewoonlijk zijn bultruggen niet bijzonder sociaal. Meestal leven ze in hun eentje of in paren, en soms voor korte duur ook in kleine groepen.
Maar onderzoeksteams hebben op verschillende momenten het vreemde nieuwe gedrag waargenomen. Ze zagen tijdens onderzoeksmissies in 2011, 2014 en 2015 bijzonder grote groepen walvissen. Ook werd meerdere keren zo’n samenscholing gezien vanuit vliegtuigen.
‘Invasieve exoten bestrijden doet meer kwaad dan goed’
Het is doorgaans geen goed idee om invasieve exoten te bestrijden, stelt Menno Schilthuizen. Daarmee vertraag je het natuurlijke proces.
Deze supergrote groepen bevonden zich voor de zuidwestkust van Zuid-Afrika. Dat is meer dan tweeduizend kilometer ten noorden van waar ze anders hun eten zoeken, de wateren rond de zuipool.
‘Het is zeer opmerkelijk om zo veel walvissen bij elkaar te zien’, aldus Gísli Vikingsson, walvisonderzoeker van het IJslandse Zee- en Zoetwater Onderzoeksinstituut.
Bultruggen brengen het grootste deel van de zomer door in de buurt van Antarctica. Daar doen de zeezoogdieren zich tegoed aan kril en bouwen ze vetreserves op. In de winter verplaatsen ze zich naar de warmere tropische en subtropische wateren en bevallen ze van hun jongen.
Wat heeft er toe geleid dat de dieren hun gedrag zo radicaal hebben veranderd? We weten het nog niet zeker. ‘Ik heb nog nooit iets dergelijks gezien’, zegt Ken Findlay, hoofdonderzoeker van de studie naar de onverwachte samenscholing van de Cape Peninsula Universiteit. Het kan dat de walvissen hun gedrag aan passen aan de verschuiving van voedsel.
Walvisjacht
Bultruggen kwamen vroeger vaker voor rond de Zuid-Afrikaanse zuidwestkust. Maar door de walvisjacht zijn hun aantallen sterk afgenomen, wel 90 procent van de dieren verdween. ‘Het is mogelijk dat dit gedrag al voorkwam, maar dat het gebeurde op plekken waar we het niet zagen,’ zegt Findlay. ‘Omdat er zo weinig walvissen waren, kunnen we het gewoon over het hoofd hebben gezien.’
Het is dus mogelijk dat dit gedrag natuurlijk is en weer terugkeert nu de aantallen bultruggen weer toenemen. In de afgelopen jaren zijn er onverklaarbaar veel bultruggen bij gekomen. ‘Het lijkt wel of ze sinds een aantal een soort drempel zijn gepasseerd, hun groei is razendsnel’, zegt Vikingsson.
Wie weet wat voor onbekend gedrag er nog meer boven komt drijven met de toenemende aantallen walvissen.
Altijd op de hoogte blijven van het laatste wetenschapsnieuws? Meld je nu aan voor de New Scientist nieuwsbrief.
Lees verder: