Zeewier is een prima grondstof voor de productie van biogas. Groot voordeel boven gewassen als mais en suikerbiet is dat zeewier op zee geteeld kan worden en het dus geen beslag legt schaarse landbouwgrond.
Groen gas wordt gemaakt uit biomassa. Tot nu komt die grondstof vooral van het land in de vorm van mais en suikerbieten. Maar ook slachtafval en slib worden als grondstof gebruikt. ‘Voor groen gas heb je relatief veel biomassa nodig . Het gebruik van op het land geteelde gewassen is daardoor geen optie. Biomassa kweken op zee is dan een uitkomst, want daar is ruimte zat,’ zegt Joost Wouters.
Wouters werkt bij Inrada in Schiedam, een bedrijf dat al zestig jaar gasafsluitingen maakt voor olieplatforms. Het bedrijf is de laatste jaren ook bezig met de productie van biogas uit zeewier. ‘De grote uitdaging is op industriële schaal zeewier te kweken, miljoenen tonnen per jaar. Dat is nog niemand gelukt. Daar zijn zeewaardige platforms voor nodig, die stevig zijn maar ook flexibel en met de golven kunnen meedeinen.’
‘Fossiele samenwerking is nodig voor een snelle energietransitie’
Universiteiten moeten hun samenwerking met de fossiele industrie niet stopzetten, vindt scheikundige Marc Koper. Dat vertraagt de energietransitie.
Op basis van zijn offshorekennis ontwierp Inrada platforms voor de zeewierteelt. De platforms zijn helemaal rond, de ideale vorm voor alle weersomstandigheden. Ze zijn gemaakt van verstevigde buizen die een ring vormen waarbinnen touwen zijn gespannen met daaraan om de paar centimeter zeewierstekjes. ‘We zijn begonnen met platforms met een diameter van 113 meter en een oppervlakte van precies één hectare. Dan is de productie makkelijker te vergelijken met de opbrengst van bijvoorbeeld mais op het land. Na twee à drie maanden wordt het zeewier geoogst. We halen opbrengsten van 800 ton per hectare, waar mais hooguit 20 ton per hectare opbrengt.’
Vergistingspoces
Het zeewier wordt in enorme bioreactoren door bacteriën afgebroken en in stappen omgezet in biogas, een mengsel dat doorgaans voor bijna twee derde bestaat uit het brandbare methaan en voor bijna een derde uit kooldioxide en een kleine hoeveelheid waterstof en waterstofsulfide.
Dat vergistingsproces is op de schop genomen en flink verbeterd, zegt Wouters. ‘Verschillende stadia van het vergisten kunnen we afzonderlijk beïnvloeden, waardoor we veel meer gas uit de biomassa kunnen halen. Traditionele vergisters produceren hooguit 60 procent methaan, wij halen tot 80 procent, dat is dezelfde kwaliteit gas als het aardgas uit Slochteren. Daarnaast is het gas uit zeewier een stuk schoner, zonder waterstofsulfide. Deze kwalijke stof zorgt voor corrosie in filters en pijpleidingen, die slijten daarvan. Daar bovenop hebben we de doorlooptijd in de bioreactor gehalveerd ten opzichte van bestaande vergisters. Hierdoor is in kortere tijd meer gas te produceren.’
Wat in de reactor overblijft na vergisting is een schoon product met daarin mineralen als fosfaat, nitraat en kalium. Deze reststroom is prima te gebruiken als mest.
In Nederland wordt jaarlijks 40 miljard kuub gas verbruikt. Doel van het ministerie van Economische Zaken is hiervan binnen twee jaar 1 miljard kubieke meter te vervangen door groen gas. ‘Een gebied van 12 bij 10 kilometer in de Noordzee levert potentieel 1 miljard kuub biogas uit zeewier,’ zegt Wouters. ‘Technisch kan het, maar we hebben nog niet de juiste partij gevonden die deze kans wil aangrijpen.’
Die productiecijfers zijn berekend op basis van de resultaten van testsites in Zuid-Afrikaanse en Indonesische wateren. ‘We zijn uiteraard begonnen met het denkwerk en het ontwerpen in Nederland, maar hier loop je al snel tegen complexe wetgevingen aan en is het moeilijker aan de slag te gaan. Het testen van platforms voor de kust is daar geen enkel probleem.’
Bestaande infrastructuur
Andere landen tonen ook interesse. In Indonesië is Inrada een project begonnen samen met een energieleverancier voor een centrale van 10 megawatt op basis van zeewier. Voor Argentinië wordt uitgezocht of zeewier een alternatief is voor schaliegas dat in Patagonië is gevonden. ‘De productie van gas uit zeewier is substantieel goedkoper en spaart het milieu. Bovendien kan bestaande infrastructuur van de gasleidingen gebruikt worden voor het transport van het groene gas’.
Dat geldt ook voor ons land. Het schone biogas uit zeewier kan rechtstreeks het bestaande net op, aldus Wouters. ‘Helemaal ideaal zou zijn om de zeewierproductie te koppelen aan bestaande windmolenparken op zee. Maar dat vraagt om een politieke keuze. Ik zie wel een verandering. De overheid en andere spelers op de energiemarkt staan steeds welwillender tegenover zeewier als alternatieve energiebron. We zijn druk in gesprek met de betrokken partijen. Wat ons betreft kan die omslag niet snel genoeg gaan.’
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: