Transplantaties van varkensorganen zijn mogelijk weer een stap dichterbij. Onderzoekers zijn erin geslaagd om met behulp van CRISPR-genbewerking schadelijke varkensvirussen uit te schakelen.
Biomedici van de biotechfirma eGenesis in Boston hebben het voor elkaar gekregen om met de genbewerkingstechniek CRISPR varkens gedeeltelijk virusvrij te maken. Het gaat om de zogeheten varkensspecifieke endogene retrovirussen (PERV’s), virussen die zich hebben ingebouwd in het genoom van varkens.
De onderzoekers cultiveerden en modificeerden varkenscellen in petrischaaltjes. Daarna isoleerden ze het gemodificeerde DNA en brachten het over naar eicellen. Die eicellen werden vervolgens ingebracht in de baarmoeders van zeugen. De zeugen schonken het leven aan 37 biggetjes – de eerste PERV-vrije biggetjes ooit geboren.
Simon van Gaal: ‘Te veel stress voor een topprestatie is niet goed, te weinig opwinding ook niet’
Wetenschappers van de Universiteit van Amsterdam hebben in kaart gebracht wat de optimale stand van het brein is om zo goed m ...
Van de 37 biggetjes zijn er momenteel nog 15 in leven, waarvan de oudste vier maanden is. Volgens medeauteur George Church van Harvard University is het op dit moment nog te vroeg om te zeggen of de biggetjes een hoger sterftecijfer hebben dan normaal. In verband met infecties is het normaal dat een aanzienlijk percentage biggetjes de eerste maanden niet overleeft.
Xenotransplantaties
De geboorte van de PERV-vrije biggetjes brengt xenotransplantatie, orgaantransplantaties van dier naar mens, een stapje dichterbij. Omdat varkens een vergelijkbare grootte en anatomie hebben als mensen, zijn varkens geschikte donorkandidaten. Een van de mogelijke complicaties van xenotransplantaties is dat de organen ongenode gasten kunnen meebrengen: virussen.
Exogene virussen, zoals het hepatitis E virus, kunnen relatief eenvoudig worden verholpen met medicijnen of vaccins. Virussen die zich hebben ingebouwd in het varkens-DNA, de PERV’s, zijn een groter probleem. Experimenten in petrischaaltjes hebben aangetoond dat de virussen kunnen overspringen van varkens-DNA naar mensen-DNA. Mocht hetzelfde gebeuren na een xenotransplantatie, dan zou de orgaanontvanger verscheidene ziektes kunnen oplopen, waaronder kanker.
‘Dit is een geweldige stap voorwaarts op weg naar xenotransplantatie’, zegt viroloog Joachim Denner van het Robert Koch-instituut in Duitsland. Viroloog Robin Weiss van University College London, de ontdekker van PERV’s, wijst erop dat het varkensgenoom nog meer virussen bevat die in theorie eveneens kunnen overspringen naar mensen. Het gevaar op complicaties is dus afgenomen, maar niet volledig afgewend.
De volgende stap
De onderzoekers van eGenesis hebben zich nu ten doel gesteld om varkens te maken die behalve qua anatomie ook qua afweersysteem lijken op mensen. Dat zou de getransplanteerde organen minder vatbaar moeten maken voor aanvallen van het menselijk immuunsysteem. Een ander onderzoeksteam heeft recentelijk varkens dusdanig aangepast dat hun cellen een bepaald suikermolecuul op het oppervlak hebben dat immuunafstoting veroorzaakt.
Xenotransplantaties zijn hard nodig. Alhoewel veel mensenlevens worden gered met organen van menselijke donoren, blijft het aanbod achter op de vraag. Alleen al in het Verenigd Koninkrijk sterven jaarlijks meer dan duizend personen als gevolg van de lange wachtlijsten.
Mis niet langer het laatste wetenschapsnieuws en meld je nu gratis aan voor de nieuwsbrief van New Scientist.
Lees verder: